Doğuştan gelen tercihler hayat yolculuğumuzu nasıl etkiler

Doğuştan Gelen Tercihler Hayat Yolculuğumuzu Nasıl Etkiler?

Kişilik tipleri teorisine göre, insanların yöneldikleri mükemmellik türü, doğuştan gelen tercihler tarafından belirlenir ve bu tercihler kişinin hayat yolculuğunu etkiler.

Kişilik tiplerini tanımlamak ve anlaşılmasını sağlamak, bireylerin kendi seçtikleri çizgiler boyunca gelişme haklarını elde etmelerini sağlar. Aynı zamanda, insanlara diğerlerinden faklı olmak için izleyecekleri yollar için de rehberlik yapar.

Kişilik tipi farklılıklarında belirleyici olan algılama ve yargılama tercihleri, insanın gelişme yolundaki yol ayrımlarıdır

Algılama ve Yargılama Boyutu İle İnsanın Gelişimi

‘’Her birey benzersizdir!’’ bu sıkça duyduğumuz oldukça popüler bir cümle. Peki neden?

Her birey, kendi katılım özellikleri ve çevresel özelliklerinin bir ürünüdür. Bu nedenle de birbirlerinden farklıdırlar. Çevremizdeki on kişiyi düşünelim, şüphesiz ki onların zihinleri bizimkilerle aynı prensiplerde çalışmamaktadır. Muhtemelen bizimle aynı şeylere değer vermiyorlardır ya da bizim ilgilendiğimiz şeylerle ilgilenmiyorlardır. Peki bu bir tesadüf müdür?  Kesinlikle değildir.

Bu temel farklılıklar insan zihninin algılama ve yargılama biçimleri ile ilgilidir. Algılama, çevrede var olan nesne ve olayların bilincine varma sürecidir. Yargılama ise, algılanan hakkında sonuçlara varma sürecini içerir. Algılama ve yargılama insanların toplam zihinsel faaliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturur ve insanın dış dünya ile ilgili davranışlarının büyük çoğunluğunu yönetir.

Algılamanın İki Türü: Duyusal Algılama ve Sezgisel Algılama

Analitik psikolojinin kurucusu olarak kabul edilen Carl Gustav Jung’ın Psychological Types kitabında bahsettiği gibi, insanlık iki ayrı ve kesin zıt algılayış biçimi ile donatılmıştır: Biri doğrudan beş duyumuzu kullanarak olayların farkına vardığımız duyusal algılama süreci, diğeri ise; bilinçsiz, dolaylı düşünceler içeren sezgisel algıma sürecidir. Bu iki algı süreci şuna işaret eder; insanlar duyuları ile algıladıkları gibi, hiçbir zaman var olmayan duyuları ile açıklayamadıkları şeylerle, sezgileri ile de algılarlar. 

İnsanlar duyuları ile algılamayı tercih ettikleri zaman, etraflarındaki gerçeklikle o kadar ilgilidirler ki gerçeklikten uzak fikirlere çok az değer verirler. Sezgileri ile algılamayı tercih eden kişiler ise, gerçekliklerden çok muhtemel olasılıklara odaklanırlar. Örneğin, duyuları ile algılamayı tercih eden okuyucular, dikkatlerini burada yazılanlara odaklayacaklar ve burada yazılanlarla sınırlandıracaklardır. Sezgileri ile algılamayı tercih eden okuyucular ise, olasılıklara odaklanacaklar, satır aralarını hatta satır aralarının ötesini düşüneceklerdir.

İki algı türü bebeklikten itibaren bir insanın dikkatini çekmek için rekabet halindedir. İnsan bebeklikten itibaren bir algı türünden diğerine göre daha fazla zevk alır ve zaman içinde daha çok zevk aldığı algı türü üzerinde bir tercih oluşturur. Çocuklar, algılamanın iki yolu arasında bir tercih gerçekleştirdikleri andan itibaren, gelişimde temel bir fark başlar. En sevdikleri süreci daha sık kullanma, daha az sevdiklerini ihmal etme hali ile, zihinsel gelişim üzerinde, bir algı türünün hakimiyeti başlar. Ve hangi algı şeklini seçerlerse, dünyaya dair fikirleri o algı türü ile şekillenmeye başlar. Diğer algı türü ise arka planda varlığını sürdürür. Sürekli uygulamanın getirdiği avantaj ile tercih edilen algı türü daha kontrollü ve daha güvenilir bir şekilde gelişir. Çocuklar tercih ettikleri algı türünü olgunlaştırırlar. Böylece duyusal algılamayı tercih eden çocuk ile sezgisel algılamayı tercih eden çocuk farklı çizgiler boyutunda gelişir. Her iki grup da kendi enerjilerini istedikleri gibi kullanma şansı veren aktivitelere yönelirler.

Yargılamanın İki Türü: Düşünme ve Hissetme

Yargılamada iki farklı ve keskin biçimde zıt iki yol vardır. Birinci yol, düşünmenin kullanıldığı yoldur. Yargılamada düşünmenin kullanımı, objektif ve mantıksal bir karar verme sürecidir. İkinci yol ise; hissetmenin kullanıldığı yoldur. Yargılamada hissetmenin kullanımı, öznel ve kişisel bir karar verme sürecine işaret eder. İnsanlar genellikle bu iki yargılama yolunu, bir arada kullanabilirler, bazı kararları düşünerek bazı kararları da hissederek verebilirler. Ancak iki yol çoğu zaman aynı sonuca ulaşmaz.

Örneğin, burada sunulan fikirleri değerlendirirken, öncelikle tutarlı ve mantıklı olup olmadıklarını düşünen bir okuyucu düşünme yargısını kullanıyor demektir. Öncelikle fikirlerin hoşuna gidip gitmediğini, kendi değer ve düşünce sistemini desteklediğini ya da tehdit ettiğini değerlendiriyorsa, hissetme yargısını kullanıyor demektir. İnsanlar çocukluktan itibaren bir yargı türüne daha fazla güven duyar ve daha sık kullanır. Bu, diğer yargı türünün ya tamamen göz ardı edilmesine ya da azınlık görüş olarak kullanılmasına neden olur. Böylece, hissetme yolunu seçen çocuk, düşünme yolunu seçen çocuktan daha farklı çizgiler boyutunda gelişecektir. Her iki grup da daha iyi oldukları yargılama sürecini kullanabilecekleri faaliyetlerde daha mutlu ve etkili olacaktır. Hissetmeyi tercih eden çocuk, insan ilişkilerinde daha fazla ustalaşırken, düşünmeyi tercih eden çocuk gerçeklerin ve fikirlerin organize edilmesinde daha fazla ustalaşır.

Algılama ve yargıma tercihinizi ve bu tercihin hayatınızı nasıl şekillendirdiğini öğrenmek için p.tmanager.net uygulamasına üye olabilirsiniz. p.tmanager.net; geçtiğimiz günlerde kullanıcı ile buluşan teknoloji tabanlı bireysel yetenek yönetimi platformu ve ilk 500 üyesine HOŞGELDİN promosyon kodu ile avantajlı üyelik imkanı sunuyor.

HOŞGELDİN promosyon kodu ile WILLER üye olarak, kendinizle ilgili önemli bilgiler sağlayabilirsiniz.