Hayat Başarısı!

Sizlerin de bildiği üzere, başarı üzerine pek çok söz söylenmiş ve sayısız kitap yazılmıştır. Farklı kaynaklara bakıldığında, başarının çok farklı açılardan ele alındığı ve çeşitli tanımları olduğu görülür.

Sözlük anlamına bakılırsa; bir işte elde edilen iyi, güzel, yararlı sonuç veya üstesinden gelinen iş olarak ele almakla birlikte, günlük yaşamda çok daha farklı anlamlarda kullanılabilmektedir. Bu tanımlardan öne çıkanlar; iş yaşamında şöhret, zenginlik, güç ya da mevki olurken, eğitim hayatında, spor ve sanatta derece almak, müsabaka kazanmak vb ‘dir.

Her şeyin zıddıyla tanımlandığı bir dünyada, başarının tersi de başarısızlık olarak karşımıza çıkar. Başarı elde edemediğimiz her konuda başarısızlık yaftasıyla karşı karşıya kalırız. Bu bize günümüzde en çok dayatılan konulardan biri olmakla birlikte, çocukluk çağından itibaren, üniversite sınavında, iş hayatında, yaşadığımız hayatta önemli bir psikolojik baskı oluşturmaktadır. Başarılı görülen insanların sürekli alkışlandığı, başarısız sayılanlara örnek gösterildiği ve başarısız grupta görünenlerin sürekli “Çok çalışırsan yaparsın”, “Yeter ki sen iste yapamayacağın bir şey yok” vb söylemlerle daha çok çalışmaya sevk edildiği, sonuç alınamadığında ise yeterince gayret göstermediği şeklinde bir kısır döngü ile bu sürüp gitmektedir. Bu döngü içinde,  bir şekilde kendimize koymuş olduğumuz hedefin peşinde koşmakta ve onun dışındaki hiçbir şeyi gözümüzün görmemesine neden olmaktadır.

Peki gerçekte başarının tanımı nedir? Başarı gerçekten yerinde mi kullanılmaktadır?

Yukarıdaki sözlük tanımına göre değerlendirirsek hayır, ne yazık ki doğru şekilde kullanmıyoruz. Üstün başarı gösteren insanları başarılı sayıp onun dışındakilere sen başarılı değilsin, hâlbuki istesen yaparsın diyoruz. Bu da insanlar üzerinde suçluluk, pişmanlık ve hatta umutsuzluk hislerine neden olarak, zamanla hayattan soğutuyor. Başarı her zaman görülen sonuç değildir. Ekonomik yetersizlik içinde tamamlanan bir okul, ciddi bir hastalığın üstesinden gelmek, elleri olmayan bir insanın resim yapması, duymayan birinin müzik yapması vb bir çok başarı şeklinden söz edilebilir.

Başarı hakkında beni en çok etkileyen tanımlama, Doğan Cüceloğlu’nun Başarıya Götüren Aile kitabındaki başarı tanımıdır. Doğan hoca, başarıyı dört temel gereksinimin dengede sürmesi olarak tanımlar, bunlar;

1. Yaşamsal Gereksinimler: Parayla alabileceğimiz, yaşamımızı sürdürmek için gerekli ihtiyaçlar bu kısma girer. Kendi ihtiyaçlarımızı karşılama becerisi; yani kimseye ihtiyaç duymadan para kazanma ve para yönetimini bilmek gerekir.
2. Akıl ve Zihin gereksinimleri: İnsanın öğrenme ve gelişme ihtiyacını karşılama doğası içinde, ilgi duyduğu alanlarda kendini gerçekleştirebilmesi. Kendi benliğini keşfedememiş, özgür olmayan bir insanın yaşam başarısından söz edilemez.
3. Gönül gereksinimleri: Sevgi ihtiyacı, her insanın doğduğu andan itibaren, kendisine değer veren ve seven birilerine ihtiyacı vardır. Yaşam anlamını kaybetmiş bir insanın diğer alanlarda başarılı olsa bile içindeki boşluğu doldurması mümkün değildir.
4. Yaşama anlam verme gereksinimi: Evrenin varlığını anlama ve dünyada bulunma amacını bulma ihtiyacıdır. Her insan yaşadığı evrenle ilişki kurmak ister ve evrende bulunan her şeyi kendince anlamlandırır. Kimisi bunu din yoluyla yaparken, kimi bilim kimisi de daha farklı şekillerde yapabilir.

Evrende her şeyin dengede olmaya ihtiyaç duyduğu gibi, bu dört kavramın dengede olduğu durumda hayat başarısı söz konusu olacaktır. Herhangi bir konunun ön plana çıkması durumunda, denge şaşar ve hayatın anlamını yitirmeye başlarız. Aynı şekilde çocuklarımızın da hayat başarısı, bizim bakış açımızı geliştirmemize ve onlara yaşam dengesini kurmada doğru örnek olmada saklıdır.

Hayat başarısını özümsemiş ve hayatını buna göre düzenlemiş insanlar hata yapmaktan korkmazlar bilirler ki; hata tecrübeye, tecrübe ise başarıya dönüşür. Tüm bu anlatılanlar ışığında çok geç olmadan; yaşamış olduğunuz hayatı gözden geçirmenizi, eksik olduğunuz taraflarla ilgili kısa/ uzun vadeli gelişim planlarınızı oluşturmanızı dilerim.