İş hayatında duygusal dayanıklılık

İş hayatı derinden yaralı, pansuman çözümlerle ayakta durmaya çalışan yöneticiler, işverenler ve çalışanlarla dolu. Son derece etkileyici o şık görüntülerin arkasında kocaman ısırıklar var. Isırıldıkları yerlerinden fışkıran savunma mekanizmaları, tüm dengelerini bozan varsayımlarını besliyor yöneticilerin. Dönemlik başarılar suyu diri tutuyor ancak ya yöneticinin içinde olanlar? Endişeler, korkular, tedirginlikler… Toplumcu şair Hasan Hüseyin Korkmazgil’in o ünlü dizesinde dediği gibi “Yaprak döker bir yanımız, bir yanımız bahar bahçe”

Hayatı engebeli değil de dengede sürdürmek için duygusal dayanıklılık her etkili yöneticinin odağında olması gereken bir konu. Kronik stres, karar alma süreçleri, zaman baskısı, zor insanlarla başa çıkma, hayır diyebilmek, anlam&amaç birliği, ilişkiler, takım çalışması… Bir ağacın dalları gibi, en nihayetinde aynı gövdede buluşuyor. Toprağı “ben” olan, duygusal dayanıklılık ağacı.

Nedir peki duygusal dayanıklılık? En başta kendini tanıma sanatı, zorlukların üstesinden gelme yeteneği, hatalardan öğrenmek, gerçekçi iyimserlik sergileyebilme kabiliyetidir. Belki de Jack London’ın bakış açısını sergilemektir; “Hayat iyi kartlara sahip olma değil, bazen kötü bir eli iyi oynama meselesidir.”  Beden, zihin, ruh ve kalp boyutunda dengede olabilme halidir. Kişinin kendi varlığına ait bir üst anlamı fark etmesi ve eylemlerini, değerlerini besleyecek şekilde kurgulamasıdır.

Peki beden, zihin, ruh ve kalp dengesini barındıran bu 4 boyutu iş hayatına uyarlar isek nelerden bahsedebiliriz?

Beden farkındalığı;  Sadece hasta olmamak değil yaşam boyu kendine iyi bakmak yolculuğudur. Beslenme, hobiler, egzersiz, uyku kalitesi ve düzeni, müzik-eğlenme, stres seviyesi yönetimi bedensel farkındalığı etkileyen bazı unsurlarıdır. Bedensel farkındalıkta tüm unsurları yönetirken hedefiniz mükemmele ulaşmak değil dengeyi sağlamak olmalıdır. Mutlu, stresli veyahut sinirli olduğunuz durumlarda beslenme şeklinizi kontrol edebiliyor musunuz?

Zihin farkındalığı; Soğukkanlılık, akıl yürütme, öngörü geliştirmek, uyum sağlamak, zihin yapısı (eleştirel/öğrenen), karar alma, zaman yönetimi, geri bildirim, çatışma yönetimi gibi birçok unsurdan etkilenir. Karar alma süreçlerinizde hedeflerinizi düşünür müsünüz? Stresli ilen seçenekleri gerçekçi ve akılcı şekilde değerlendirebilir misiniz? Ya da sizde stres oluşturan koşulları rahatlıkla tanımlayabilir misiniz? Sonuçlar ne olursa olsun tüm süreci bir öğrenme fırsatı olarak değerlendirebiliyor musunuz?

Kalp farkındalığı;  İşbirliği ile gelişir. İlişkiler, güven, takım çalışması,  network ile bağ kurmak ve fayda yaratmak ile desteklenir. Başkalarıyla karşılıklı olarak destekleyici bağlantılar kurmak, yöneticinin hedeflerine ulaşma yeteneği için çok önemlidir. Muhataplarınızın hassasiyetlerini fark edebiliyor olmak, güvene dayalı olumlu ilişkiler geliştirmek, başkalarından öğrenmek ve işbirliği fırsatlarını değerlendirmek yöneticiyi kalp boyutunda dengede tutar.

Ruh farkındalığı; vizyon, anlam, amaç, uyum, hedefler, azim, gerçekçi iyimserlik ve hatalardan öğrenmek gibi unsurlardan beslenir. Yöneticinin yaptığı işi anlamlı buluyor olması, kendisiyle ilgili beklentilerinde gerçekçi olabilmesi, eleştirel iç sesini yönetebilmesi, gelişim alanlarının farkında olması, duygusal zekasını geliştirmesi ruhsal dengeyi güçlendiren etmenlerdir.

Yönetici Koçu Duygusal Dayanıklılığa Nasıl Katkı Sağlar?

Kişinin yönetmesi gereken birçok bileşen olduğunda bazen odaklanması gereken alanları gerçekçi bir şekilde belirleyemeyebilir. Kendisine mutluluk veren ve iyi hissettiren konulara daha çok zaman ayırıp dengesini bozan konuları göz ardı edebilir. Duygusal dayanıklılığını arttırmak isteyen yöneticilerde denge faktörünü etkileyen bileşenler parçalara ayrılarak ele alınır. Yöneticinin tüm unsurlara değil etki alanındaki unsurlara odaklanması üzerinde çalışırız, Mevlana’nın evrensel bakış açısında söylediği gibi “Dün akıllıydım dünyayı değiştirmek istedim, bugün bilgeyim kendimi değiştiriyorum.” Çünkü biliyoruz ki sen değişirsen dünya değişir. Yöneticinin üzerinde baskı oluşturan unsurları belirledikten sonra bu baskı unsurlarını nasıl algıladığı, nasıl anlamlandırdığı üzerinde farkındalık çalışması yapılır. Yönetici koçluğu alan profesyoneller daha üretken, dengede, gerçekçi ve muhatapları ile bağ kurabilen bir kimliğe geçiyor. Davranış bulaşıcıdır. Yöneticideki bu değişim takım üretkenliğinden, çalışan bağlılığına, kurum kültürü ve işveren markası oluşturma süreçleri dahil bir çok sürece kaliteli bir katkı sağlıyor.

Hayatı işe yarar şekilde kullanmak, onu kendisinden daha uzun ömürlü bir şey için harcamaktır. William James

Çok geç olmadan değerlerinizi, yönetim tarzınızı ve sizi besleyen anlamı bulmanız dileğiyle!

Neşe Büyükkalender

Yönetici ve Kariyer Koçu