“Aşıya rağmen küresel ekonomilerde W şekli kaçınılmaz”

Artan koronavirüs salgını, dünya ekonomisi için yeni bir gerileme dönemine ilişkin korkuları körüklüyor. Merkez bankaları ve hükümetler üzerindeyse diğer endişeleri…

Artan koronavirüs salgını, dünya ekonomisi için yeni bir gerileme dönemine ilişkin korkuları körüklüyor. Merkez bankaları ve hükümetler üzerindeyse diğer endişeleri bir kenara bırakıp talebi teşvik etmek için daha fazlasını yapmaları için baskı yaratıyor.

COVID-19 aşılarının Aralık ayında piyasaya çıkacağına dair umutlar var, ancak yaygın teslimat aylar alacak ve birçok büyük ekonomide enfeksiyon yeniden artmakta. Yetkililer, zayıf ekonomik faaliyetler pahasına virüsün yayılmasını sınırlamak için daha fazla kısıtlama uyguluyor.

Wall Street ekonomistleri şimdi kendi nesillerindeki en derin durgunluktan çıktıktan sadece aylar sonra, ABD, Euro bölgesi ve Japonya için bu çeyrekte veya sonraki çeyrek için yeniden daralma riskli ile karşı karşıya. Bloomberg Economics’in yüksek frekanslı verileri çift dipli bir düşüşe işaret ediyor ve ABD’deki ticari faaliyetler henüz iyimserleri destekler olsa da, Pazartesi açıklanan Avrupa fabrika endeksleri bu endişeyi şimdiden haklı çıkarıyor.

Bu da, merkez bankaları zaten finansal piyasalarda oluşan köpük nedeniyle gerilmişken, politika yapıcıların daha fazla teşvik çağrısı duymasına neden oluyor. Bu arada, ABD’den Avrupa’ya politikacılar, maliye politikasıyla ne kadar ve neyi yapmaları gerektiği konusunda çatışıyorlar.

Singapur Ticaret ve Sanayi Bakanı Chan Chun Sing Pazartesi günü gazetecilere verdiği demeçte, “Aşı geliştirmenin ilerlemesi konusunda çok fazla heyecan olsa da, bu pek çok kişinin beklediği hızlı çözüm olmayacak. Yeterli doz üretmek, ardından dünyanın önemli bir nüfusuna dağıtmak ve aşılamak yıllar değilse de aylar alacak” dedi.

Böyle bir ortamda, Avrupa Merkez Bankası (ECB) gelecek ay para politikasını gevşetmeye hazırlanırken, Fed faiz oranlarını düşürmek için tahvil alımlarının çoğunu uzun vadeli menkul kıymetlere yoğunlaştırabilir.

Ancak merkez bankalarının kararlı bir şekilde hareket etme alanlarının tükendiğine ve daha da kolay finansal koşulların ekonomik bir artışa dönüşmeyeceğine dair endişeler var. Uluslararası Para Fonu (IMF), yükselen varlık fiyatlarının potansiyel olarak reel ekonomiden kopacağına işaret eden ve dolayısıyla finansal istikrar tehdidi oluşturabileceği konusunda uyarıda bulunanlar arasında yer alıyor.

ABD’de Başkan seçilen Joe Biden tarafından Hazine Sekreterliğine aday gösterilecek eski Fed Başkanı Janet Yellen, Bloomberg’in Yeni Ekonomi Forumu’na verdiği demeçte, gelişmiş ekonomilerin karşı karşıya olduğu temel sorun olarak “tasarruf bolluğu ve yatırım sıkıntısına” dikkat çekti. Yellen, “Sağlıklı büyümeyi başarmak için sadece merkez bankalarına dayanmaktan başka maliye politikamız, yapısal politikamız olmalı” dedi.

Sorun, ABD ve Avrupa’daki mali politikanın kurtarmaya koşmaması. ABD’deki milletvekilleri, Biden göreve gelmeye hazırlanırken ne kadar harcayacakları konusunda halen anlaşmazlıklar yaşıyor. Diğer yandan, Donald Trump’ın Hazine Bakanlığı geçen hafta Fed’in bazı kredi piyasalarına yardım etme kabiliyetini azalttı.

Avrupa’da, 2 trilyon dolarlık yardım, siyasi kontrol konusundaki bir kavgayla gecikiyor.

AXA SA’da baş ekonomist olan Gilles Moec, “her yerde merkez bankaları salgının ekonomik sonuçlarıyla başa çıkmada maliye politikasının merkeziyetini kabul ederken, hükümetler eş zamanlı olarak teşviklerinin bir sonraki ayağını uygulamada zorluklarla karşılaşıyor” dedi.

ABD için enfeksiyonların hızı artarken JPMorgan Chase & Co. analistleri, çeşitli eyaletlerde devreye giren sosyal mesafe kısıtlamaları ve bazı hükümet desteklerin bitişine bakarak gelecek çeyrekte ekonomik daralma tahmin etmekteler. Son veriler, daha fazla insanın işsizlik maaşı başvurusunda bulunduğunu ve restoranlarda daha az yemek yediğini gösteriyor.

Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan, Bloomberg Television’a geçen hafta yaptığı açıklamada, “Enfeksiyonlardaki artış yeterince kötüye gider ve hareketlilik yeterince düşerse, negatif büyüme olasılığından bahsetti.

Pazartesi günü Avrupa’dan, satın alma yöneticileriyle ilgili bir anketin keskin bir şekilde düşmesiyle bir çift dip durgunluğunun yolda olduğuna dair başka kanıtlar geldi.

Erken satın alma yöneticilerinin endeksleri, Japonya’nın imalat ve hizmet sektörlerinin Kasım ayında daha hızlı bir şekilde kötüleştiğini göstererek, toparlanmanın gücü konusundaki endişeleri artırdı. Başbakan Yoshihide Suga, ekonomiyi büyüme yolunda tutmak için üçüncü bir ekstra bütçe çağrısında bulundu.

Hem IMF hem de dünyanın en zengin ülkelerini oluşturan G20’nin hafta sonu yaptığı toplantılarda, aşılar hakkındaki olumlu haberlere rağmen iyileşmenin raydan çıkma riski altında olduğu konusunda uyardı.

Hükümetin virüsü erken kontrol etmesi, kilitlemelerin aylar önce hafifletilmesine izin verdiği için Çin, 2020’de büyümeye eğilimli dünyanın tek büyük ekonomisi. Ticaret kaynaklı iyileşme şimdilik küresel ticarete bir destek sunarken, küresel görünüme karşı ise savunmasız.

Fed Başkanı Jerome Powell ve ECB Başkanı Christine Lagarde, başarılı aşı denemelerinin haberleriyle hisse senedi piyasalarında oluşan coşkuya karşı uyarıda bulunan merkez bankacıları arasında yer alıyor.

Tedbirli olmanın ana nedeni, dünya nüfusu için, büyümeyi yavaşlatan hareket kısıtlamalarına bir son verecek ölçüde aşılama yapmak için gereken zaman. Bir aşının duyurulması piyasa iyimserliğini tetikleyebilir, ancak şimdilik ekonomileri yeniden açmaz.

ECB baş ekonomisti Philip Lane, Les Echos ile yaptığı röportajda, “Aşı, önümüzdeki yılın sonlarında ne olabileceğine ve 2022’nin neye benzeyeceğine dair daha fazla vizyon sunuyor, ancak önümüzdeki altı ay boyunca değil. Ve durum 2020’nin son haftalarında önemli ölçüde iyileşmeyecek” dedi.

Avrupa Merkez Bankası’nın anlık görünümdeki olumsuz tavrı, merkez bankasının 1,35 trilyon Euro (1,6 trilyon $) acil tahvil satın alma programına ve ucuz banka kredilerine olası bir artışın gelmesinin arka planını oluşturuyor. Politika yapıcılar 10 Aralık’ta buluşuyor.

En kötü etkilenen sektörler, şirketler kar konusunda uyarıda bulunurken işten çıkarmaya devam ediyor. Boeing Co., planlanan işten çıkarmalarını neredeyse ikiye katlarken, Adidas AG, yenilenen kilitlenmelerin kazançlarını tekrar baskılayacağı ve yakın zamandaki satış toparlanmasına hızla son vereceği konusunda uyaran Avrupa’daki ilk tüketim malları şirketlerinden biri oldu.

JPMorgan analistleri, ABD’de toplam 1 trilyon dolarlık yeni bir mali destek ve aşının 2021’in ortalarında %5’ten fazla büyüme sağlamak için yeterli olacağından umutlular. Fakat, o zaman bile, virüsün rekor borç ve yüksek işsizlik mirasları devam edecek.

ABN Amro Group NV’deki ekonomistler, bununla birlikte, 2022’ye kadar dünya çapında mobilite kısıtlamalarının devam edeceğini öngörüyorlar.

Baş ekonomist Sandra Phlippen’in de dahil olduğu analistler pazartesi günkü bir raporda, “Ancak o zaman küresel ekonomi, kaybedilen çıktıya karşı trend büyümesini telafi etmek için bir büyüme hamlesine girebilir. Aşı son derece yakın ama yine de ulaşılamaz” dedi.

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.