Cari açık beklentiyi aştı, uzmanlar ne diyor?

Cari işlemler açığı eylül ayında 4 milyar 527 milyon dolar ile beklenenin üzerinde gerçekleşti. Uzmanlar beklentinin üstünde gelen cari açık için ne diyor?…

Cari işlemler açığı, bir önceki yılın Eylül ayına göre 2 milyar 934 milyon ABD doları artarak 4 milyar 527 milyon ABD doları olarak gerçekleşti. Foreks anketinde beklenti açığın 4,18 milyar dolar olacağı yönündeydi.

Merkez Bankasından yapılan açıklamaya göre, bunun sonucunda, on iki aylık cari işlemler açığı 39.267 milyon ABD doları olmuştur. Söz konusu gelişmede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı ayına göre 3.406 milyon ABD doları artarak 6.666 milyon ABD dolarına ve birincil gelir dengesi açığının 171 milyon ABD doları artarak 1.073 milyon ABD dolarına yükselmesi etkili olmuştur.

Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 661 milyon ABD doları tutarında artarak 2.686 milyon ABD dolarına yükselmiştir.

Birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 150 milyon ABD doları artarak 990 milyon ABD doları olmuştur. İkincil Gelir Dengesi kalemi kaynaklı girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 50 milyon ABD doları artarak 198 milyon ABD dolarına yükselmiştir.

Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler bir önceki yılın aynı ayına göre 156 milyon ABD doları azalarak 544 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Portföy yatırımları 3.430 milyon ABD doları tutarında net giriş kaydetmiştir. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurtdışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 248 milyon ABD doları net satım, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında ise 834 milyon ABD doları net alım yaptığı görülmektedir.

Yurtdışında ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili olarak Genel Hükümet, bankalar ve diğer sektörler sırasıyla 1.750, 478 ve 480 milyon ABD doları net borçlanma gerçekleştirmiştir. Diğer yatırımlarda 194 milyon ABD doları tutarında net çıkış gerçekleşmiştir.

Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 91 milyon ABD doları, yurtdışı bankaların yurtiçindeki mevduatları da 406 milyon ABD doları net artış kaydetmiştir.

Yurtdışından sağlanan kredilerle ilgili olarak, Genel Hükümet ve diğer sektörler sırasıyla 533 ve 490 milyon ABD doları net geri ödeme, bankalar ise 1.213 milyon ABD doları net kullanım gerçekleştirmiştir.

Resmi rezervlerde 929 milyon ABD doları artış gözlenmiştir.

KapitalFX Araştırma Müdür Yardımcısı ve UZMANPARA yazarı Enver Erkan, şunları söyledi:

Cari açık: Neredeyse cari açık kadar rezerv kullanımı var…

“Türkiye’de Ocak ayında cari açık 2,76 milyar USD olarak gerçekleşirken, Ocak – Aralık 2016 dönemi cari açığı ise 33,16 milyar USD oldu. Piyasa beklentisi Ocak’ta cari açığın 2,80 milyar USD olarak gerçekleşmesi yönündeydi. Bu bakımdan gelen verilerin beklentilere paralel olduğu ve sürpriz yaratmadığı söylenebilir. Ocak ayında cari açık hem aylık, hem de yıllıklandırılmış bazda Ocak 2016 seviyelerinin üzerinde gerçekleşti.

En önemli kalem olarak yine dış ticaret açığına ilk olarak baktığımızda; geçen yılın aynı ayına göre 420 milyon USD’lik bir artış olduğu görülmektedir. Söz konusu artışta ithalatın Ocak 2016 – Ocak 2017 döneminde ihracattan daha hızlı bir artış göstermesi etkili olmuştur. İhracat beklenenden iyi artıyor, özellikle de ana ihracat ortağımız Avrupa’daki ekonomik performansın beklentilerin üzerine çıkması sayesinde. Ancak bu kalemde, son dönemde Avrupa Birliği ülkeleriyle bozulan ilişkilerin ve kıtadaki siyasi eğilimlerin aşağı yönlü riskler yarattığını göz önünde bulundurmak gereklidir. İthalat ise, petrol fiyatlarında Ocak ayında görülen artış neticesinde kabaran fatura nedeniyle artış göstermiş ve dış ticaret açığının yükselmesine neden olmuştur. Hizmetler dengesinde de Ocak dönemleri mukayese edildiğinde, seyahat kalemlerinden kaynaklı olarak büyüyen bir açık olduğu görülmektedir.

Finansman kalemleri önemli. Doğrudan yatırımlarda düşüş görülmektedir. Portföy yatırımlarındaki artış biraz bu durumu telafi ediyor. Ancak hisse senetlerindeki 649 milyon USD’lik ve borç senetlerindeki 959 milyon USD’lik net giriş cari açığın finansmanı açısından yeterli olmuyor ve rezerv kullanımı devreye giriyor. Rezerv varlıklarda 2,06 milyar USD’lik bir azalma söz konusu. Neredeyse cari açık seviyesi kadar bir rezerv kullanımı var.”

İngtegral Araştırma Direktörü ve UZMANPARA yazarı Tuncay Turşucu, konuya dair şunları söyledi:

YILLIK BAZDA CARİ AÇIK YÜKSELİYOR

“Cari işlemler açığı yılın ilk ayında -2.762 milyon $ ile beklentilere paralel açıklandı. Cari açıkta geçen yıl aynı döneme göre %25 artış görülüyor. Bu gelişmede dış ticaret açığındaki %16 artış ve hizmetler dengesindeki %30’a varan düşüş etkili olmuş görünüyor. Hizmetler dengesindeki düşüşte seyahat kalemindeki düşüşün büyük etkisi var.

Cari açık bu veri ile yıllık bazda geçen aya göre 561 milyon $ artarak 33.163 milyon $ seviyesine yükseldi.

FİNANSMAN TARAFINDA ÇOK GÜÇLÜ BİR GÖRÜNÜM YOK

Sadece 1.410 milyon $ tutarında bir finansman görmekteyiz. Geri kalan açık yine TCMB rezervlerinden karşılanmış. Ocak ayında 360 milyon $ doğrudan yatırım görülüyor. Bu rakam geçen yıl ocak ayında 789 milyon $ seviyesindeydi. Portföy yatırımları ise 1.584 milyon $ seviyesinde oluşmuş. Geçen yıl ocak ayında 1 milyar $ portföy çıkışı olmuştu. Portföy yatırımlarındaki en önemli faktör Hazine’nin yurtdışından borçlandığı 2 milyar $ tutarındaki net borçlanma. Hazine’nin borçlanması olmasaydı, portföy yatırımları hesabında net çıkış görecektik. Finansman tarafını zayıflatan en önemli gelişme Diğer Yatırımlar kaleminde görülüyor. Ocak ayında 534 milyon $ çıkış gösteren bu kalem geçen yıl ocak ayında 3.556 milyon $ tutarında bir girişi gösteriyordu.

TCMB REZERVLERİNDEN KARŞILADIK

Böylece doğrudan yatırım, portföy yatırımları ve diğer yatırımlar kalemleri toplamda 1.410 milyon $’lık bir finansman sağlamış. 2.762 milyon $’lık cari açıkta geri kalan tutar 2 milyar $ olarak TCMB rezervlerinden kullanılmış.

Gelen veri finansman açısından iyi bir tablo çizmiyor olsa da, piyasada TL üzerinde fazla etkiye sahip değil. Elbette şimdilik. Aynı bozulmanın yılın geri kalan aylarında da devam etmesi durumunda bu durum baskı yaratabilir. Özellikle portföy yatırımları ve doğrudan yatırım miktarlarındaki gerilemeler ileriki aylarda baskıyı artırabilir.”

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.