Elektrik sektörünün özelleşmiş olması pahalı elektriğe mahkum ediyor

Elektrik dağıtım sektörünün tamamının 13 milyar dolara özelleştirilmesinin sonrasında vatandaşlar yüksek faturalarla mücadele ederken, diğer taraftan da kesintisiz enerji bekliyor.

Isparta’nın günlerce karanlıkta kalması dikkatlerin elektrik dağıtım şirketlerine çevrilmesine neden oldu. Elektrik dağıtım özel şirketlere verildi. Ancak, yatırımlar aksadı, hizmet kalitesi yetersiz kaldı. Enerji sektörünün 1980’li yıllardan itibaren parçalanması ve 2002 sonrasındaki özelleştirmelerle kontrolün tamamının özel sektörün eline geçmesiyle, Türkiye kendisini ciddi bir enerji krizinin içinde buldu. Isparta’da yüzbinlerce vatandaşın soğuk kış günlerinde karanlığa gömülmesi, enerji sektörünün yeniden sorgulanır hale gelmesine neden oldu. Pahalı elektrik ve uzun süren kesintiler ülke genelinde kronik sorun haline geldi. AKP’nin iktidara gelmesiyle birlikte en büyük gelir beklediği alanlardan birisi de enerji sektörü oldu. Burada üretim, iletim, fiyat belirleme, dağıtım ve perakende olarak enerji sektörü 5 ana kola bölündü. Kamunun elinde üretimin yüzde 20’si ile iletim ve piyasa fiyatı belirleme kaldı. Özel sektör dağıtım ve perakende satışın tamamını ele geçirirken, üretimin de yüzde 80’ini kontrol altına aldı.

ZARAR VERİYOR

Enerji sektöründe en önemli pazar dağıtım sektöründeydi. AKP Hükümeti elektrik dağıtımını 21 bölgeye ayırdı ve bunları parça parça özelleştirdi. Toplamda 13 milyar dolarlık gelir elde edilirken, bunların finansmanının önemli bir kısmının yurtdışından yapılması ülke ekonomisini sıkıntıya soktu.

İşyerlerine %774 zam
Enerjide artan maliyetler faturalarla hem vatandaşa hem de sanayiciye çıkarıldı. Uzun süre boyunca zamların vatandaşa doğrudan yansıtılmaması için sadece sanayiciye zam yapıldı. Bunun sonucunda da enflasyon önemli ölçüde yükselişe geçti. Ocak 2018’den Şubat 2022’ye kadar meskenlere yapılan elektrik zammı yüzde 400’ü aştı. Aynı dönemde işyerlerine yapılan zam da yüzde 774’ü buldu. Hükümetin ‘sübvanse’ ediliyor dediği, ancak sanayiciye yıkılan bu sistem yeni yılla birlikte iflas etti ve elektrikte kademeli tarifeye geçildi.

Ceza yetmez lisansın iptal edilmesi gerekiyor
Yoğun kar yağışı sonrasında 5 gün geçmesine rağmen Isparta’da yüzbinlerce vatandaşa halen elektrik verilemiyor. Bu durumun bir numaralı sorumlusunun bölgede görevli elektrik dağıtım şirketi olduğunu ifade eden Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Özdağ, bu şirketin lisansının iptal edilmesi gerektiğini belirtti.

MÜCBİR SEBEP OLAMAZ

“Verilecek cezayla veya ufak tefek yaptırımla geçiştirilmemesi gerekiyor” diyen Özdağ, EPDK’nın yönetmeliği uyarınca derhal harekete geçilmesi gerektiğini, ancak mücbir sebep sayılmamasının şart olduğunu vurguladı. Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’nde konunun belirtildiğini anlatan Özdağ, şirketin tazminat ödemekle yükümlü olduğunu ve korunmaması gerektiğini söyledi. Özdağ, “Şirket buradaki zararları karşılamak zorunda, devlet değil. Faturamızı kesip göndermeyi biliyor. Aynı şirketin organizasyon giderlerini, finansal risklerini, kalite faktörü gideri vs. bir sürü kalemi faturalarla ödeniyor. Yani şirketlere ikramda sınır yok. Şirketlere koşulsuz olağanüstü destek verilirken Isparta’daki olay nasıl mücbir sebep olarak görülür” dedi.

Denetim yapıldı mı?
Yaşanan elektrik kesintisi nedeniyle Isparta’da bir vatandaşın hayatını kaybettiğini hatırlatan Mehmet Özdağ, 300 binden fazla abonenin sanayici, ticarethane ve çiftçinin olağanüstü kayıp yaşadığını kaydetti. Özdağ, “Mücbir sebep denirse vatandaş kaybıyla ve yaşadığı soğukla baş başa kalacak. Dağıtım şirketi bakanlık tarafından en son ne zaman denetlenmiştir” diye konuştu. TAYLAN BÜYÜKŞAHİN Sözcü

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.