Enflasyon nedir, enflasyon çeşitleri nelerdir, hisse ve kurlar nasıl etkilenir?

Enflasyon, bir ülkedeki mal ve hizmetin fiyatlarının artmasıdır. Enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin fiyatının tek başına artması değil, fiyatların genel düzeyinin sürekli bir artış göstermesidir.

Enflasyonun düşmesi; fiyatların düşmesi, insanların alım gücünün artması, gelirlerinin yükselmesi demek değildir. Enflasyonun düşmesi, fiyatların daha az artması, insanların alım güçlerinin daha az azalması ve neticesinde istikrar ve refah demektir.

 Enflasyon artışı kurları nasıl etkiler?

Enflasyon oranları, merkez bankalarının para politikalarında atacağı adımları doğrudan etkileyebileceğinden, kurlar üzerinde de oldukça etkilidir. Çünkü enflasyon oranı, merkez bankalarının faiz oranları üzerinde yapacağı değişiklikler için öncü göstergelerdir. Örneğin, enflasyon oranlarının, merkez bankalarının hedeflerinden yukarı yönde sapması durumunda faizlerde artış beklentisi ön plana çıkarken, enflasyon oranının merkez bankalarının hedeflerinin altında kalması durumunda ise faizlerde düşüş beklentisi ön plana çıkmaktadır.

Stagflasyon nedir ve mücadele yöntemleri nelerdir* Tıklayınız!

Örneğin; Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 2016 yılı enflasyon hedefini 5% olarak belirledi. Ancak yaşanan yurt içi yurt dışı gelişmeler bu enflasyon hedefinin sapmasına sebep olabilir. Bu sapma oranının kesin bir değeri olmamakla birlikte TCMB global piyasaların gidişatını göz önünde bulundurarak faizlerde artışa gider ise USDTRY VE EURTRY kurlarında (Türk Lirası’nın değer kazancı nedeniyle) aşağı yönlü hareketler izlenebilir. Veya, mevcut konjonktür TCMB’nin faizleri düşürmesine sebep olursa bu durumda USDTRY ve EURTRY kurlarında (Türk Lirası’nın değer yitirmesi nedeniyle) yükselişler söz konusu olabilir. Tabi ki kur hareketlerinde enflasyon tek başına etken olmamakla birlikte, volatiliteye sebep olabilecek önemli bir veridir.

ENFLASYONUN SEBEPLERİ 

Ekonomistler ve akademisyenler tarafından evrensel olarak kabul edilen enflasyonun nedeni için tek bir teori yoktur, fakat yaygın olarak kullanılan birkaç hipotez vardır.

Talep Enflasyonu

Enflasyon, mal ve hizmetlere olan talep artışından kaynaklanmaktadır. Bu teori, “çok az mal çok fazla para” olarak özetlenebilir. Diğer bir deyişle, talep arzdan daha hızlı büyüyorsa fiyatlar artacaktır. Bu genellikle hızla büyüyen ekonomilerde görülür.

Para Enflasyonu

Enflasyon, ekonomideki aşırı arzdan kaynaklanmaktadır. Diğer herhangi bir meta gibi, fiyatların da arz ve talepleri belirlenir. Çok fazla arz varsa, o şeyin fiyatı düşer. Eğer bu şey para ise, çok fazla para kaynağı paranın değerini düşür, sonuç, bu her şeyin fiyatının yükselmesi demektir.

Maliyet Enflasyonu

Enflasyon, şirketlerin üretim maliyetlerinin arttığı zamandır. Bu olduğunda, kar marjlarını korumak için fiyatları artırması gerekiyor. Artan maliyetler, ücretler, vergiler veya artan doğal kaynak veya ithalat maliyetleri gibi şeyleri içerebilir.

ENFLASYONUN FARKLI VERSİYONLARI

Deflasyon; genel fiyatlar seviyesinin düştüğü zamandır. Enflasyonun tam tersidir. Deflasyon, enflasyondan daha seyrek ve daha kısa sürelerle gerçekleşir. Deflasyon genellikle resesyon (durgunluk) veya ekonomik kriz zamanlarında meydana gelir ve depresyon dahil olmak üzere derin ekonomik krizlere yol açabilir. Bunun nedeni, deflasyonist spiral denilen şeydir: Depresyona maruz kalan bir ekonomi düşen fiyatlara yol açtığında deflasyonist bir spiral oluşur.

Bilimdeki boş parça: Davranışsal ekonomi. Tıklayınız!

Tüketiciler harcamayı durduruyor ve firmalar, gelecekte daha düşük fiyat beklentisine yatırım yapmayı bırakıyor. Düşen talep artan işsizlik ile sonuçlandığından, azaltılmış harcama ekonomiyi daha da yavaşlatmaktadır. Bu, fiyatları daha da boğuyor, başlangıçtaki sorunu yoğunlaştırıyor.

Enflasyon; enflasyonun hala pozitif olduğu bir durumdur, ancak enflasyon oranı düşmektedir – örneğin % + 3’ten % + 2’ye.

Hiperenflasyon; olağandışı hızlı bir şişirme, tipik olarak tek bir ayda% 50’den fazladır. Aşırı durumlarda, bu enflasyonun ters gitmesi, bir ülkenin parasal sisteminin ve hatta ekonomisinin bozulmasına yol açabilir. En önemli hiperenflasyon örneklerinden biri, 1923’te Almanya’da bir ay içinde % 2.500 artarak gerçekleşti!

Aynı şekilde, Zimbabve’de, Hiperenflasyon, birkaç ABD doları değerinde olan 100 trilyon dolarlık banknotların basılmasına neden oldu. Macaristan ve Arjantin’deki hiperenflasyonlar da 20. yüzyılın en ünlüleridir.

Stagflasyon; yüksek işsizlik oranı ve ekonomik durgunluğun, yüksek enflasyon oranları ile birlikte ortaya çıkmasıdır. Bu, sanayileşmiş ülkelerde, 1973 Petrol kriziyle beraber yaşandı. 1973 petrol krizinin diğer adı Stagflasyon kriziydi. Bir yandan petrol fiyatları artarken öte yandan ekonomilerde bu artıştan dolayı ciddi durgunluklar baş göstermiştir. Durgunluğa rağmen sanayileşmiş ülkelerde bir çok üründe fiyat artışları devam etmiştir.

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.