Arsanız üzerine ev ya da tadilat yaparken başınız derde girmesin…

Miras kalan arsaya uzun süredir ailenizin kullanımı için konut yapma isteğiniz hep aklınızdaydı. “Şimdi tam sırası” deyip işe koyuldunuz. Peki sorumluluklarınızı tam olarak biliyor musunuz? Vergi yükümlülüğünüzü?

İyi niyetle yola çıkıp, sıkıntıya düşen o kadar çok insandan şikâyet mektupları alıyoruz ki. işçinin vergi borcu nedeniyle mahkemeye düşenlere mi yanarsınız, ya da inşaat müteahhidi muamelesi görene mi!
Gelelim işin inceliklerine:

Özel inşaat işi tanımında temel kıstas, inşa edilen apartmanların, daire, kat veya dükkân halinde satılma amacı güdülmeksizin, daha basit ifadeyle kendi ihti-yaçlannı gidermek amacıyla yapılmasıdır. Dikkat edilecek öğelerden biri de girişimin süreklilik arz etmemesidir.

Dolayısıyla şahsi ihtiyaca yönelik mesken inşaatı özel inşaat, şahsi ihtiyaç kapsam ve sınırlannı aşan konut inşaatı ile işyeri inşaatının ise ticari faaliyet olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Böylece yapılacak özel inşaata Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hükümleri uygulanmayacak ve mükellefiyet aranılmayacaktır.

Diğer taraftan Gelir Vergisi Kanunu’nun 64’üncü maddesinde; özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdıkları inşaat işçilerinin safi ücretlerinin “diğer ücretler” kapsamında vergilendirileceği, safı ücretin de takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının yüzde 25’i olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı kanunun 109’uncu maddesinde gelir vergisinin; diğer ücret sahipleri tarafından hizmetin ifa olunduğu takvim yılının ikinci ayında, takvim yılı içinde işe başlanılması halinde ise başlama tarihinden itibaren bir ay içinde vergi karnelerini bağlı oldukları vergi dairesine ibraz ederek vergilerini tarh ettirmeye mecbur oldukları hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlere göre, özel inşaat sahiplerinin yanlannda çalışanların vergi mükellefiyetlerini yerine getirme zorunluluğu yoktur. Yani inşaat ustalığından elde edilen gelir, ücret hükümlerine göre götürü usulde vergilendirilecektir.
Yahya Arıkan/Cumhuriyet