Devlet desteklerinde başlıca kurumlar…

Devletlerin bünyesinde yer alan iktisadi teşekkülleri özel sektöre devrederek üretimden çıkması fikri 1960’larden itibaren özellikle gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerden başlamış,

1980’lerde tüm dünyaya yayılmıştır. Devletin elindeki işletmeleri özel sektöre devretmesi ile birlikte devletin denetleme ve yönlendirme rolü ön plana çıkmıştır. Sanayileşmiş ve gelişmiş ülkelerde bu denetim mekanizmaları etkin bir şekilde oluşturulabilmişken; gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkeler de henüz dönüşüm tamamlanamamıştır.

Devletin yönlendirme rolü ise özel sektörde bulunan veya yeni yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yönelik verilen devlet destekleri ile yerine getirilmiştir. Bu destekler, hibe, muafiyet veya faizsiz kredi şeklinde sağlanabilmektedir.

Ülkemizde devlet 11 ana başlık altında destek sağlamaktadır. Bu başlıkları tek tek saymak gerekirse; AR-GE ve İnovasyon, Girişimcilik, Çevre Koruma, Tarım ve Hayvancılık, Kültür ve Turizm, Hayat boyu Öğrenme ve Gençlik Programları, İhracat Teşviği, Hazine Yatırım Teşviği, İşsizlik Ödeneği ve İstihdam Teşviği, KOBİ desteği, Genel Destek (Birincil Tarım Dışında) şeklinde sıralayabiliriz.

Devletin genel destek mantığı çerçevesinde her destek grubunun farklı kanallardan, farklı yöntemler ile farklı büyüklük seviyesindeki faydalanıcıya ulaştırılması sağlanmaktadır. Bu desteklerin dağıtımını yapan başlıca kurumlara da değinmek gerekirse; KOSGEB, İŞKUR, TÜBİTAK, Ticaret Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, AB Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan başlıca söz edilebilir.

Destek veren her devlet kurumunun uzmanlaştığı alan bulunmaktadır. KOSGEB’in hedef kitlesi KOBİ’ler iken, Ticaret Bakanlığı’nın ilgi alanına ihracat yapan tüzel kişilikler girmektedir.

Her devlet desteği kendi mevzuatı ve uygulama esasları ile birlikte ilan edilmektedir. Bu kriterleri sağlayan gerçek veya tüzel tüm faydalanıcılar bu desteklerden yararlanabilmektedir. Dijitalleşen ve elektronik ortama aktarılan birçok devlet hizmeti gibi desteklerin bu ortamda takip edilmesi için 2018 yılında önemli adımlar atılmıştır. KOSGEB ve Ticaret Bakanlığı’nın başı çektiği bu değişim ve dönüşümde, bu kurumlara yapılacak başvurular ve evrak iletimleri tamamı ile elektronik ortama aktarılmıştır.