Hızla değişen günümüz dünyasında etkili öğrenme becerisi ve öğrenme çevikliği kıymetli bir kazanım. Duyusal belleğe günde ortalama 2 milyon veri ulaştığı öngörülür. Öğrenme bilgiyi algılama, bilgiyi kaydetme, ardından bu bilgiyi hatırlama ve kullanma sürecidir. Öğrenme planlı çaba gerektirir. Yaşamda kazandığımız tüm bilgi, tutum ve davranışlarımızın temelinde öğrenme vardır. Öğrenme geliştirilebilir bir beceridir. Etkili öğrenme becerisi öğrenme stratejileriyle kazanılır. Öğrenme çevikliği ise öğrenme yeteneği, öğrenme motivasyonu, öğrenme hızı ve esnekliğiyle geliştirilebilir bir yetkinliktir.

İnsan önce öğrenmeyi arzu etmeli. Öğrenme arzusunu tetikleyen merak duygusunu her daim ruhunda taşımalı. Ne bilip bilmediğiyle kendinin farkında olmalı. Egosunu susturup öğrenmeye açık bir bilinç halinde olmalı. Öğrenme stratejileriyle etkili öğrenme becerisini geliştirmek olası. Önemli olan kişinin öğrenmeyi alışkanlığa dönüştürebilmesi. Beraberinde kendi öğrenme stratejilerini geliştirerek kararlılıkla uygulayabilmesi.  

Kompleks yapısıyla beynimizin, hafızamızda ve yön bulmamızda önemli bir görev üstlenen Hipokampus bölgesinin günde ortalama 700 nöron (Sinir hücresi) ürettiğini biliyor musunuz? Beyinde sinir hücrelerimiz olan nöronlar, sinapslar oluşturarak birbirleriyle bağ kurarlar. Sinapsları oluşturan uzantılar ise aksonlardır. Aksonların çevrelerinde miyelin kılıf bulunur. Miyelin kılıf elektrik sinyallerinin hızlıca iletilmesini sağlayan, elektrik telini saran yalıtkan bir kılıf gibi rol üstlenir. Beyinde üretilen nöronlar iletimi ve iletişimi sağlayan önemli bir rol üstlenir. Nöronların üzerinde ise dendritler bulunur. Bir tek nörondan ne kadar çok dendrit çıkarsa o kadar veri akışı ve bağlantı demektir. Sinapslar ise verilerin hücreler arası iletimini sağlayan bağlantı noktalarıdır.

Düşünün ki beynimizde milyarlarca (yaklaşık 100 milyar) nöron bulunur. Her bir nöronun da yaklaşık ortalama bin adet sinaps oluşturduğunu düşünürsek, beynimizde trilyonlarca sinaps bulunur. Dinamik bir yapıda olan beynimiz nöronları ve sinaps bağlantılarıyla her daim kendini örgütleyen ve yenileyen muhteşem donanımdadır. Öğrenme deneyimi ise bu donanımın kullanım biçimiyle yakından ilişkilidir. Aktif öğrenme deneyimi beynin oluşturduğu nöronların sayısını arttırarak, onlara bağlı sinapsların kalıcılığına hizmet eder. Elbette yaşam biçimimiz, aktivite düzeyimiz, tükettiğimiz besinler, uyku alışkanlığımız ya da dinlendirici aktivitelerimiz de nöronlarımız üzerinde oldukça etkilidir.

Beyninizin nöronlarını arttıran ve sinapslarınızı olumlu etkileyen öğrenme deneyimi sizin için ne anlam ifade ediyor? Öğrenme çevikliğinizi nasıl buluyorsunuz? Öğrenmeyi öğrenmekten keyif alıyor musunuz? Öğrendiklerinizi yaşamınıza nasıl yansıtıyorsunuz? Peki başkalarının öğrenmesine nasıl katkı sağlıyorsunuz?

Öğrenme Çevikliği

Günümüzün VUCA dünyası bizlerden öğrenme çevikliğine sahip olmamamızı bekler. Değişen koşullarla birlikte sürekli yeni bilgiler öğrenme, bilgiyi iş ve sosyal yaşama etkili şekilde yansıtma, öğrenme süreçlerini yeniden tasarlama becerisi önem taşır.

Dünyada önümüze sunulan tüm gelişmeler, bizlerden değişime hızla uyum sağlamamızı bekler. Devamlı beslenen merak duygusu, yaratıcılık, yeni deneyimlerden keyif almak, çeşitli konularla ilgilenmek, cesaretle adım atmak ve içsel motivasyon kaynaklarını keşfetmek, uyum sağlama yeteneği öğrenme çevikliğine katkı sağlar. Değişimlere kolay uyum sağlayabilmeniz, deneyiminizin olmadığı konularda dahi geçmiş bilgilerinizi doğru kullanarak adapte olabilmeniz ve aktif öğrenme çabanız öğrenme çevikliğinizi yansıtır.

Öğrenme çevikliği olan kişilerin özelliklerine baktığımızda:

• Olaylara ya da durumlara farklı açılardan yaklaşım tarzı
• Doğru ve daha fazla soru sorma becerisi
• Yeni ve denenmemiş yöntemleri deneme gereksinimi
• Zorluklar karşısında yüksek performans gösterme
• Belirsizlikler karşısında stresle baş etme becerisi
• Yeniliklerle ve yeni verilere hızla adaptasyon yeteneği
• Farklı fikir ve deneyimlere açık olma
• Esnek yaklaşım tarzı sergileme
• Deneyimlerden öğrenme yeteneği
• Yeni fırsatlara açık olabilme
• Geri bildirimlere olumlu yaklaşım tarzı
• Zorluklar karşısında farklı görüşleri değerlendirebilme becerisi
• Doğru değerlendirmeyle risk alma ve cesaretle adım atabilme yeteneği
• Bilinmeyen ya da daha önce deneyimlenmemiş konularda atılım gösterebilme becerisi

Kariyer yaşamınızda mesleğiniz, işinizin niteliği, çalıştığınız ortam, kurum kültürünüz, çalışma arkadaşlarınız, takım ilişkileriniz, öz farkındalığınız, sosyal farkındalığınız, kariyer planlarınız, ilgi alanlarınız, deneyimlerinizin çeşitliliği ya da hedefleriniz öğrenme çevikliğinizi etkileyen unsurlardır.  

Öğrenme Çevikliğini Neler Geliştirir?

İnsanın öğrenebileceği ve gelişebileceği ortamlar yakalaması, bunlardan etkin faydalanması güçlenmesine katkı sağlar. Öğrenmeye dair içsel motivasyonun ve öğrenme yeteneğinin geliştirilmesi, öğrenme hızı ve esnekliği kişinin öğrenme çevikliğini gösterir. Öğrenme çevikliğinde olan kişi, hangi yönlerini geliştirmesi gerektiğini keşfeder ve karşılaştığı zorlukların üstesinden gelme sorumluğunda olur. Bilgi ve becerilerini geliştirerek, değişime hızla adapte olur ve yaratıcılığını ortaya koyar. Öğrenme çevikliğinde olan kişi ayrıca başarısızlıklarını öğrenmenin bir parçası olarak görür ve cesaretle yeni şeyler denemeye devam eder.

Günümüz koşullarında bilgiye artık daha kolay ulaşılabilmekte. Online forumlar, bloglar, kitaplar, seminerler, online ve örgün kurslar, YouTube kanalı paylaşımları, TED konuşmaları, uygulamalar ya da podcastler şeklinde bilgi birçok seçenekle önümüzde. E-öğrenme araçlarının öğrenen kişinin yeterliliğine göre kişiselleştirildiği “Adaptif öğrenme” gibi yöntemler de kişinin gelişim seviyesine ve beklentilerine göre yarar sağlar. Oyunlaştırma veya hikâyeleştirme gibi yöntemler de öğrenmeye ayrıca hizmet eder. Öğrenme çevikliği çalışma ile öğrenmenin birlikte yürütüldüğü, sürekli öğrenme ve gelişim katkısı sağlayan önemli bir yetkinliktir. Öğrenme çevikliği tüm beceriler gibi geliştirilebilir niteliktedir.

Öğrenme çevikliğinizi geliştirebilecek bazı adımlar şunlardır:

• Karşılaşılan belirsizlikler ya da gelişen yeni durumlar karşısında sergilenen tutumların etkin değerlendirilmesi
• İş yaşamında geri bildirim isteme cesareti
• Geri bildirimlerle performansı etkin değerlendirebilme
• Yeni durumlar karşısında tek bir seçenek yerine farklı seçenekleri düşünme
• Zorluklar karşısında farklı yaklaşımlarla baş etme stratejileri geliştirme
• Başarısızlıkları kabullenerek öğrenmeye ve uyuma katkı sağlamasına olanak tanıma
• Olaylara ya da durumlara zen bakışıyla bakabilme
• Yeni yetkinlikler kazanma ve kullanabilme
• Yeni yerler görerek farklı deneyimler yaşama
• Sınırları zorlayan hedefler belirleme
• Güçlü sorularla merak ve keşif duygusunu canlı tutma
• Öğrenilen bilgilerin yaşamın geneline katkısını görebilme

Değişime her koşulda uyum sağlamak ve sürekli gelişim göstermek amacıyla; bildiklerinizin ve beklentilerinizin farkındalığıyla, öğrenme potansiyelinizi keşfederek, öğrenme çevikliğiyle bilgi ve becerilerinizi daima geliştirmeye, böylece kendinize ve başkalarına daha fazla katkı sağlamaya ne dersiniz.

Uzm. Hem. Şenay Zuhur

ACC, ICF Bütünsel Gelişim Koçu & Kariyer Koçu

Diyabetle Yaşam ve Sağlık Koçu

Kaynak

1. Fotoğraf Sasin Tipchai ve Pixabay üzerinden