Para nasıl kazanılır (III)

Değerli Okurseverler,

Paranın nasıl kazanılır yazı dizimizde  bugünkü  üçüncü bölümünde bilançonun ana başlıklarını değerlendireceğiz.

Detaylara inmeden evvel 11 Mayıs’ta paylaştığım para kazanmanın anayasasının aşağıdaki maddelerini hatırlayalım:

Yasa 2: Para kazanmak için bir hayaliniz, bir kutup yıldızınızın olması, parayla hangi değerlerinizi onore edeceğiniz konusunda net olmanız şarttır. Koşacak bir hayaliniz yoksa para kazanmak anlamını yitirir, tatsızlaşır, kazanmanıza lüzum kalmaz.

Yasa 5: Verme yasası. Paraya, “hep bana, yok sana” diye yaklaşırsanız hiçbir zaman kazanamazsınız. Bolluk yasası, alma-verme dengesi üzerine kuruludur. Vermeden alamazsınız. Ve de almadan veremezsiniz. Bu ikisini dengelemek durumundasınız.

Aynen bilançonuz gibi.

Varlıklarınız=Borçlarınız+Yatırdığınız Sermaye

Bu eşitlik, bu alma-verme dengesi hiç bozulmaz. Bozulamaz.

Şimdi bilançonuzun varlık kısmını irdeleyelim.

Bilançonuzun varlık kısmındaki önemli ana kalemlerden bazıları şöyle:

DÖNEN VARLIKLARINIZ: Bunlar elinizdeki nakit veya 1 yıldan daha kısa bir sürede nakte dönebileceğiniz varlıklarınızdır. Örneğin;
– Naktiniz
– Alacaklarınız (1 yıl içinde toplayacağınız)
– Stoğunuz
– Menkul kıymetleriniz

DURAN VARLIKLARINIZ: Bunlar 1 yıldan daha uzun bir sürede nakte dönebileceğiniz varlıklarınızdır. Örneğin;
– Alacaklarınız (1 yıldan sonra toplayacağınız)
– Fikri mülkiyetleriniz
– Sabit kıymetleriniz

Gördüğünüz gibi, bilançonuzun varlık hanesi, 1 yıllık zaman ve likidite çerçevesinde iki bölüme ayrılmış durumda.

Burada varlıklarınızla ilgili gözetmeniz gereken ilk kural geliyor:

✅Kural 1: Sektörünüze ve iş modelinizin ihtiyacına göre bilançonuzdaki varlıklarınız arasında size hizmet edecek bir dönen varlık/ duran varlık rasyosu belirleyin. Nakit ihtiyacınız baş gösterdiğinde (Covid-19 dönemi buna güzel bir örnek) elinizde nakit olması, operasyonlarınızı sürdürebilmeniz ve hayatta kalabilmeniz açısında kritik önem arz eder.

Varlık yönetimiyle ilgili bir diğer önemli konu, nakit de dahil varlıklarınızı nereye, hangi şartlarda yatırdığınızla ilgili.

Bununla ilgili birkaç altın kural şöyle:

✅Kural 2: Naktinizi açıkta bırakmayın. Ertesi gün kullanacak bile olsanız bir yatırım aracına bağlayın ki paranız zamana karşı aşınmasın, değer kazansın.

✅Kural 3: Alacaklarınız. Kredili satış, müşterilerinizin ürününüze erişimlerini sağlamak ve ürününüzü pazara penetre etmek için oldukça etkili bir satış aracıdır. Buradaki kritik nokta, alacaklarınızı takip edip tahsil etmenizdir. Yazımın başında paylaştığım alma-verme dengesini hatırlayın. Zaman zaman toplayamadığınız alacaklarınız olacaktır. Ancak bunların toplam alacak rakamı içerisinde küçük bir istisna olarak kalması önemlidir.

✅Kural 4: Stoğunuz. Stoğunuz işletme sermayenizin en önemli kalemlerindendir. Çok fazla stok tutmak size gereksiz maliyet yaratır (paranızı faiz yerine stoğa bağlamış olursunuz), gereğinden az stok tutmak ise siparişleri karşılayamayıp satış kaçırmanıza sebep olabilir. Dolayısıyla stoğunuzun satışa dönme hızını hesaplayıp buna göre optimum bir stok seviyesi belirlemeniz önemli.

✅Kural 5: Menkul kıymetleriniz. Bu alanda birçok yatırım çeşidi var. Burada önemli olan firmanızın ve sizin risk iştahınız. Yatırım yapacağınız ürünlerin içeriğini ve performanslarını anlayıp, risk iştahınızla uyumlu opsiyonları seçmeniz önemli.

Bu altın kurallar, dönen, yani likit veya likite yakın, varlıklarınızla ilgiliydi.

Duran, yani likit olmayan, varlıklarınız için de benzer kurallar geçerli.

Uzun vadeli yatırımlarınızda sorulacak altın soru şu:

“Bu yatırımımın dönüşünde ne elde etmek istiyorum?” Yani, yazının başında paylaştığım 2. yasadaki kutup yıldızınızı belirlemeniz önemli.

Dün akşam bir müşterime koçluk veriyordum. Yaşamı boyunca çok çalıştığını ancak ne uğruna çalıştığını bilmediğini paylaştı. Ve durdu. Bir süre sessizce düşündü. Yıllarca edindiği donanımını ne uğruna kullanmak istediğini bilmemesi epey sarsıcı bir farkındalıktı kendisi için.

Firmanız için de aynı şey geçerli. Uzun vadeli yatırımlarınızı size fayda sağlayacak şekilde yapabilmeniz için kutup yıldızınızı tanımlamanız şart!

Dolayısıyla gelsin 6. kural:

✅Kural 6: Uzun vadeli yatırımlarınızı size hizmet edecek ve maksimum fayda sağlayacak şekilde planlamanın ilk adımı hayal kurmak! Öncelikle kendiniz için hayaliniz nedir, bunu tanımlayın. Buradan yola çıkarak yatırımlarınızı, bu hayalinizi gerçekleştirmek üzere şekillendirin!

Bir konuda uzmanlaşıp meslek mi edinmek istiyorsunuz? Bu yatırımı yapmadan evvel diplomanızı elinize aldığınızı hayal edin ve bu diplomanın size nasıl hizmet etmesini istediğinizi betimleyin.

Veya fabrika mı açacaksınız? Bu fabrikanın sizi nasıl bir kişiye dönüştürmesini istediğinizi ve bu yatırımla topluma nasıl katkı sağlayacağınızı tahayyül edin.

Lütfen not edin: Hayaller gerçekleştirilmek için var?

Bilançonun pasif kısmına, yani eşitliğin sağ tarafındaki Borçlar+Yatırdığınız Sermaye kısmına gelince; bu kısım varlıklarınızı yaratmak için kimlerden borçlandığınızı gösteriyor. Yani paranın ağaçta yetişmediğini, sizin bilançonuzdaki varlıklarınızın kaynağının başka bir kişiye/işletmeye ait olduğunu gösteriyor. Yani ekonomiyi döndüren işletmelerin nasıl birbirine göbekten bağlı olduğunu anlatıyor.

Bilançonun bu kısmının detaylarına fazlaca inmeyeceğim. Ancak pasif kaynaklarınızın yönetimindeki en önemli kural şu:

✅Kural 7: Bilançonuzun pasif kısmı, varlıklarınızı yaratabilmek için size destek olan network’ünüzdür. Kimdir bu network? Size kredi veren bankalar, tedarikçileriniz, sermayedarlarınız. Kilit nokta, varlıklarınızı yaratmanızı sağlayan network’ünüz ile ilişkilerinizi her daim sıcak tutmak ve ve kazan-kazan ilkesiyle yönetmektir.

Bilançonun ana başlıkları ve felsefesi ile ilgili paylaşacaklarım şimdilik bu kadar. İleriki yazılarımda bilanço ile ilgili birkaç kilit kontrol noktası ve performans kriteri paylaşacağım.

Sağlıkla kalın, evde kalın.