Güzelavrat otu nedir? Güzelavrat otu nasıl anlaşılır? Etkileri neler?
Güzelavrat otu, ıspanak zehirlenmeleriyle gündeme gelen otlar arasında.
Güzelavrat otu (Atropa belladonna veya Atropa bella-donna), patlıcangiller familyasına ait çok yıllık otsu bir bitkidir. “Atropin” maddesi bu bitkinin halüsinojenik özellikleri olan oldukça zehirli yemişleri boyunca olan yapraklarından elde edilir. Peki güzelavrat otu nasıl anlaşılır?
Ispanak zehirlenmeleri sonrasında birçok ot gündeme geldi. Güzel avratotu, Avrupa, Kuzey Afrika ve Batı Asya’nın yerlisidir ve Kuzey Amerika’nın bazı kısımlarında da bulunur hale gelmiştir. Yetiştiği alanlar çoğunlukla kireçten zengin topraklı, nemli ve loş yerlerdir. Adı olan “Bella-Donna” İtalyanca’dan köken alır ve “güzel kadın” anlamı gelmektedir. Atropin maddesini kadınlar bir zamanlar göz bebeklerini büyütmek için kullanmışlardır.
GÜZELAVRAT OTU NASIL ANLAŞILIR?
Güzelavrat otu dallanmış, otsu ve çok yıllık bir bitkidir, çoğunlukla etli köke sahip bir yarı çalı olarak görülür. Bitki 1.5 metre, uzun oval yaprakları ise 18 cm uzunluğa kadar erişebilir. Çan şekilli çiçekleri hafif yeşil-soluk mor ve az kokuludur. Meyveleri olgunlaştıkça yeşilden parlak siyaha uzanan ve yaklaşık olarak 1 cm uzunluktaki yemişlerdir. Bu yemişler tatlıdır ve zehirli alkoloidler içermelerine rağmen taşıdıkları tohumlarla yayılmayı da sağlayan hayvanlar tarafından iştahlıca tükeltilirler. Atropa belladonna var. lutea olarak isimlendirilen bir varyetesinin soluk sarı çiçekler ve meyveler bulunmaktadır. Atropa belladona nadir olarak bahçelerde kullanılır yetiştirilmesi genellikle gösterişli yemişleri ve dikey geliştiği içindir. Dünyanın diğer bölgelerinde, eldeğmemiş topraklarda yetişen değeri olmayan türlerinin olduğu bilinmektedir. Küçük tohumların çimlenmesi, tohumun uykuda almasını sağlayabilen sert kabuğuyla da ilişkili olarak genellikle zordur. Çimlenme değişen sıcaklık koşulları altından birkaç hafta alabilir fakat giberellik asidin kullanımıyla gelişim hızlandırılabilir. Fideler bir yerden bir yere taşınma sırasında çökerten gibi kök zararlarından dolayı steril toprağa gerek duymaktadırlar.
GÜZEL AVRAT OTU ZEHİRLİ Mİ?
Güzelavrat otu insanlarda zehirli etkiler göstermeye başladığında ilk olarak kişilerde baş ağrısı uyku hali meydana gelir. İlerleyen zamanlarda ise yavaş yavaş susuzluk hissi ile birlikte sayıklama gibi durumlar ortaya çıkar. Eğer sizlerde de bu gibi belirtiler meydana gelir ise acilen uzman bir doktora görünerek meydana gelebilecek olan sorunları engelleyebilirsiniz.
ATROPİNE VE SCOPOLAMİNE NEDİR?
Atropine ve scopolamin alkoloidleri birçok bitki familyasında doğal olarak bulunan bileşiklerdir. Bu kimyasal bileşikler bitkilerin birçok organında bulunabilirken bitkilere toksik özellik kazandırırlar ve genel olarak belladonna alkaloid ailesinin üyeleridirler. Kimyasal bileşiminde dominant olarak olarak bulunan alkoloidler L-hiyosiyamin ve onun rasemizasyonu sonucu oluşan atropin ve skopolamindir.