Wikipedia ne zaman açılacak? Adalet Bakanlığı’ndan beklenen cevap geldi!

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül; Anayasa Mahkemesi’nin gerekçeli kararı açıklayınca Wikipedia’nın erişime açılacağını açıkladı .

Adalet Bakanı’ndan açıklama: 
Wikipedia ne zaman açılacak sorusuna yanıt veren Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, konuyla ilgili şu ifadelere yer verdi; “Anayasa Mahkemesi bir karar verdi. Ancak gerekçeli kararını henüz yayınlamadı. Gerekçeli kararı yayınlayınca elbette ki Anayasa Mahkemesi’nin kararları bağlayıcıdır, karar uygulanacaktır.”

Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, internet ansiklopedisi Wikipedia’nın Türkiye’de erişime kapatılması nedeniyle yapılan bireysel başvuruda, oy çokluğuyla ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi.

İnternet ansiklopedisi Wikipedia’nın sahibi Wikimedia Vakfı, erişim yasağı nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu. Başvuruda, Wikipedia isimli internet sitesinin tamamına erişimin engellenmesi kararı verilmesinin ifade özgürlüğünü ihlal ettiği iddia edildi.

Başvuruyu görüşen Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, sitenin tamamına erişimin engellenmesinin, ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna karar verdi. İhlal kararının 6’ya karşı 10 üyenin oyuyla alındığı öğrenildi.

Siteye erişim, “Türkiye’yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan yazı ve yorumlar yapıldığı” gerekçesiyle 29 Nisan 2017’de engellenmişti.

Wikipedia ne zaman yasaklandı?

İnternetin en büyük ansiklopedisi Wikipedia’ya 29 Nisan 2017’den bu yana Türkiye’de erişim yasağı var.

Aralarında Uluslararası Pen Kulübü ve Uluslararası Basın Enstitüsü’nün (IPI) bulunduğu kurum ve kuruluşlar ikinci yılını dolduran bu yasağa ortak bir bildiriyle tepki gösterdi.

Yapılan açıklamada, “Türkiye’nin bağımsız medya ve internette ifade özgürlüğünü kısıtlamak konusundaki eylemlerini kınıyor, Türkiye hükümetini çevirimiçi de dahil olmak üzere ifade özgürlüğünü engellemek adına yapılan bütün girişimlerini sonlandırmaya çağırıyoruz” denildi.

Bildiride ayrıca “bağımsız medyaya yönelik engeller ve haberciliği yasa dışı ilan etmek insan haklarına aykırıdır” ifadelerine yer verildi.

Yayınlanan bildiri şöyle:

29 Nisan 2017’de Türkiye hükümeti Wikipedia sitesine erişimi tamamen engelledi. Hükümet’in 5651 numaralı “internet yasası” ulusal güvenlik adına her türlü erişim engeli ve sansüre olanak sağlıyor. Wkipedia, Türkiye Devleti’nin Suriye’deki terör gruplarını desteklediğini iddia eden makaleyi yayından kaldırmayı reddedince yetkililer, bu maddeye dayanarak Wikipedia’ya erişim yasağı getirdi.

Bu yasak, ifade özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkına getirilmiş ağır bir darbedir. Bu sadece 80 Milyon nüfusu barındıran Türkiye için değil, Türkiye’de yaşayanların katkı ve yorumlarından mahrum bırakılanlar da dahil herkes için bilgiye erişim hakkının kısıtlanmasıdır.

Bu yasak Türkiye’de internet ve medya sansürünün boyutunu gözler önüne seriyor ve ne yazık ki istisnai bir örnek değil. Uzun süredir ulusal güvenlik gerekçe gösterilerek, Twitter, Youtube ve Facebook dahil olmak üzere birçok platform ve websitesine engelleme getirildi. Twitter’ın raporuna göre, Türkiye içeriklerin kaldırması konusundaki taleplerde açık arayla ilk sırada.

Sivil toplumdan ve Wikipedia’nın kendisinden gelen birçok çağrıya rağmen, yasağın kaldırılmasına yönelik bir çalışma yok. Wikimedia Vakfı Mayıs 2017’de Wikipedia’ya erişim yasağını Anayasa Mahkemesi’nin gündemine taşısa da, şu ana kadar yanıt gelmedi.

Türkiye’de yasağın kaldırılması için mahkemelere yapılan birçok başvuru ve çağrının yanı sıra, Wikimedia Vakfı Mart 2018’de “Sizi özlüyoruz Türkiye” kampanyası başlattı. Bu sene de aynı kampanyayı Twitter ve Instagram üzerinden tekrarlayacak. Kampanyanın amacı yasağın kaldırılması ve bütün dünyadan insanların yasaktan nasıl etkilendikleri konusunda paylaşımlar yapması.

Diğer yandan hükümet artık internet yasakları ve davaları konusundaki verilerini bile gizli tutuyor. Bunun için öne sürülen gerekçe bu verilerin ülkenin itibarına zarar veriyor olmasıdır.

Metinde imzası bulunan kuruluşlar olarak, Türkiye yetkililerini Wikipedia ve yasaklı tüm websitelerine yönelik erişim engelini kaldırmaya davet ediyoruz. Bu yasaklar uluslararası insan hakları standartlarıyla uyum göstermemektedir. Dahası, bağımsız medyaya yönelik engeller ve haberciliği yasadışı ilan etmek insan haklarına aykırıdır.

IPI ve Uluslararası Pen Kulübü’nün yanı sıra bildiride imzası bulunan kurum ve kuruluşlar şöyle:

ARTICLE 19,

ARTICOLO 21,

European Centre for Press and Media Freedom,

Initiative for Freedom of Expression,

International Press Institute,

Norwegian PEN,

PEN International,

P24

Wikipedia ‘ya neden açılmıyor?

Wikipedia’ya Türkiye’yi DAEŞ terör örgütüyle aynı zeminde gösteren içeriklerin kaldırılmaması aksine Wikipedia tarafından koruma altına alınması nedeniyle erişim engeli geldi. Erişim engeli sitenin tüm versiyonlarına uygulandı. Türkiye, Wikipedia’dan ülke içerisinde temsilcilik açması, uluslararası hukuka uygun davranması, mahkeme kararlarını uygulamaları ve Türkiye’ye yapılan karartma operasyonlarının bir parçası olmaması olmak üzere dört talepte bulundu.

Wikipedia tekrar açılacak mı?

Wikipedia’nın dört talebi yerine getirilmesi sonucu erişim engeli kaldırılacağı bildirildi. Bu talepler şu şekilde:

Türkiye’nin ülke içerisinde temsilcilik açması

Uluslararası hukuka uygun davranması

Mahkeme kararlarını uygulamaları

Türkiye’ye yapılan karartma operasyonlarının bir parçası olmaması

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun “Site Bilgileri Sorgu Sayfası” üzerinden sorgulandığında ise şu açıklama çıkıyor:

“5651 sayılı Kanun uyarınca yapılan teknik inceleme ve hukuki değerlendirme sonucunda bu İnternet sitesi (wikipedia.org) hakkındaki Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ‘nın 29/04/2017 tarih ve 490.05.01.2017.-182198 sayılı kararına istinaden Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından İDARİ TEDBİR uygulanmaktadır. (After technical analysis and legal consideration based on the Law Nr. 5651, ADMINISTRATION MEASURE has been taken for this website (wikipedia.org) according to Decision Nr. 490.05.01.2017.-182198 dated 29/04/2017 implemented by Information and Communication Technologies Authority.)”

Bu açıklama siteye mahkeme kararı olmaksızın “idari tedbir” uygulandığını ortaya konulduğunu gösteriyor.

Wikipedia nedir?