Mindfulness ne acaba?

Mindfulness; son zamanlarda pek popüler oldu, pek çok yerde karşımıza çıkıyor. Yabancı da bir kelime, net bir Türkçe karşılığı yok. (Aslında İngilizce’de de yenibir kelime, sadece 40 yıldır kullanılıyor ama olsun)…

Bilinçli farkındalık diyenler var, sadeece farkındalık diyenler, anda kalmak, anı yaşamak ve hatta meditasyon diyenler de var. Hepsi ve hiçbiri. Bugün biraz Mindfulness nedir ne değildir, bunlardan bahsetmeye başlayalım, süreç içerisinde de Mindfulness’a dair bilgi ve deneyimlerimizi geliştirelim. Ne dersiniz?

Genellikle ” Mindfulness” denildiğinde ilk akla gelen meditasyon pratiği ile ilişkisidir. Zorluk şurada; Mindfulness bir konseptten bir düşünceden çok bir deneyim, deneyimin kendisi. Mindfulness içeriğini anlamak, biraz tadına bakmak için birkaç şey söylemek istiyorum. Bunları çok fazla analiz etmeyin veya şu an için size bir şey ifade etmiyorsa hiç endişelenmeyin. Unutmayın; bu tanımlamalar sadece Ay’ı işaret eden parmak gibi, Ay’ın kendisi değil:) Bunlar deneyimlediğiniz zaman mindfulness’ı tanımanıza yardımcı olabilir, ancak asla deneyimin kendisinin yerini tutamaz.

Mindfulness olanı olduğu gibi gözlemlemek demektir; düşüncelerimizi, duygularımızı, bedendeki hislerimizi ve etrafımızda olup bitenleri… Mindfulness tıpkı imajları yansıtan bir ayna gibi dünyayı daha berrak, daha açık ve önyargısız görmemizi sağlar. Olan bitene kapılıp gitmektense zihin izlediğinde neler olduğudur, bilinçli olarak yani bilerek ve isteyerek yaşamla bağ kurmaktır.

Mindfulness dünyayı düşüncelerimizin filtresinden geçirmektense duyularımızla ve sezgilerimizle deneyimlemenin bir yoludur. Hayatımızla ilgili kurguladığımız hikâyenin ötesine geçmemizi, olan bitenin özünü anlamamızı sağlayarak hayatı deneyimleyerek anlamamıza ve tecrübe etmemize yardımcı olur.

Mindfulness bilerek ve isteyerek yapılır,yani seçim vardır burada o yüzden özgürdür, enerji doludur, ölçülüdür ve kesindir. Ayrıca kabul etmektir, hassastır, zariftir ve ferahlık hissidir.

Mindfulness bir ABC becerisidir: yaşamı daha farkına vararak, Anda yaşamamız için bize pratik yapma imkanı (A) verir ve içgüdüsel olarak tepki göstermektense deneyimimizle ‘Birlikte olmamızı’ (B) sağlar. Bu da bize hayatımızdaki durumlarla kurduğumuz ilişkide daha fazla seçenek yani Çözümler (C) verir

Mindfulness, acı verdiği zamanlarda bile, hayata yaslanmaktır. Deneyimlerimize ilgiyle, merakla ve cesaretle yaklaşmak… Ayrıca yaşadığımız deneyimle temkinli bir şekilde sakin bir ilişki kurmaktır. Bu da yargılamak, etiketlemek, tepki göstermek gibi çoğunlukla kullandığımız davranış kalıplarımızla kısıtlanmadan kararlı ve bilinçli bir şekilde hareket ettiğimiz, kabul etme zemininden gelir.

Mindfulness kendini bilmektir, dıştan içe, içten dışa… Ne yaptığını, neyi ne zaman yaptığını bilmek… Mindfulness hayatın içinde uyurgezer gibi dolaşmak yerine “yaşama uyanmak”tır.

Mindfulness “dikkat etmeyi” hatırlamakla ilgilidir. Bu ‘otomatik pilot’ modunun tam tersi bir durumdur. Otomatik pilot modundayken yaşadığımız olayların içinde var olmaktansa alışkanlıklarımızı hiç düşünmeden takip ederiz. Mesela araba kullanırken eğer otomatik pilot modundaysak başka şeyleri düşünmeye o kadar kaptırmış olabiliriz ki, bazen sapacağımız kavşağı kaçırmış bir halde bulabiliriz kendimizi. Dikkatimizi vererek, yaptığımız işe tüm duyularımızla odaklanarak araba kullandığımız zaman ise tüm varlığımızla araba kullanma deneyiminin içinde oluruz; yolun farkında oluruz, arabamızın, düşüncelerimizin, yolculuklar ilgili hislerimizin, diğer arabaların ve sürücülerin…

Mindfulness’ta düşüncelerimizi sadece düşünceler olarak izleriz, duygularımız sadece duygulardır, hareketlerimiz ise sadece hareketler. Ne düşüncelerimiz ne duygularımız ne de hareketlerimiz biz değiliz, bütün olarak kim olduğumuzu anlatmaz. Mindfulness çok daha derin bir farkındalıktan gelir. Her ne kadar duygularımızı ve düşüncelerimiz görse ve onlarla birlikte çalışsa bile Mindfulness duygu ve düşüncelerimizden etkilenmez. Mindfulness yaşadığımız deneyimden etkilenmek değil tam da deneyimi yaşarken onunla ilişki kurmaktır.

Mindfulness’ı öğrenmek ve uygulamak çok basittir ve buna rağmen pek çok zorlukta bize yardımcı olur. Otobüste kullanabiliriz, süpermarkette, masa başında veya yatakta. Herhangi bir özel alet edevata ihtiyacınız yok; sadece siz, zihin ve beden… Ve her ne kadar yetkinlik pratik yapmayı gerektirse de değişimi gözlemlemek için yıllarınızı aşramlarda veya tapınaklarda geçirmeye ihtiyacınız kalmaz. En önemsiz günlük münakaşadan en büyük global probleme kadar daha fazla mindfulness’ın faydalı olamayacağı bir durum herhalde yoktur.

Yolculuğa hazır mısınız?

Sevgilerimle

Uzman Dr. Eda Uslu