Diyabet çağımızın sağlık sorunu

Diyabet yaşam kalitesine olan etkisi, küresel maliyeti ve beraberinde gelen iş gücü kaybıyla çağımızın önemli sağlık sorunları arasında yerini alır.

Yıllardır diyabeti anlatıyor, sıklıkla diyabet ve sağlıklı yaşamla ilgili yazıyorum. Diyabetle yaşamda karşılaşılan sorunlara şahit olan bir sağlık profesyoneli olarak şunu belirtmek isterim ki; diyabetin farkında olmak ve önlem almak önemli!

Diyabet büyüyen rakamlarla küresel bir sağlık sorunu olarak, önemle üzerinde durulması ve farkındalık yaratılması gereken kronik bir hastalık. Dünya geneli diyabet görülme sıklığı gün geçtikçe artış gösteriyor. Kilo sorunuyla birlikte özelikle tip 2 diyabet çocuk, genç ve erişkin tüm insanlar için tehdit oluşturmaya devam ediyor. Çünkü; günümüz koşullarında hızlıca tüketiyoruz çoğu şeyi. Tüketim çılgınlığıyla birlikte yitiriyoruz genellikle sahip olduğumuz değerlerimizi. Kaybettiklerimiz kimi zaman sağlığımız, kimi zaman umudumuz, kimi zaman da yaşamdaki konforumuz, yaşam enerjimiz ya da yaşama sevincimiz oluyor belki. Sonrasında ne yazık ki kaybettiklerimiz için mücadelenin içinde buluyoruz kendimizi.

Günlük yaşamın rutinleriyle sizler de telaş içinde mi yaşıyorsunuz yoksa hayatınızı. Yaşamın nefesini ruhunuzda hissetmeden, zamanla akıp gidiyor mu yoksa elinizden yaşam enerjiniz. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları sürdürdüğünüzü düşünüyor musunuz? Mesela yemek, içmek, nefes almak, uyumak ve dinlenmek gibi temel gereksinimlerinizi karşılama şekliniz ne kadar doğru. Derin uykuda mı zihniniz, yoksa uyanık mısınız hayatın kucağında? Yaşamda olası istekleriniz ile ihtiyaçlarınız arasındaki ince ayrımın ne kadar farkındasınız? Sağlığınızı bozan tehditleri ne kadar tanıyorsunuz? Bedeniniz, ruhunuz ve zihniniz yaşamla denge ve uyum halinde mi? Yoksa bu denge siz fark etmeden bozulmuş olabilir mi? İsterseniz bu soruları kendinize sorun ve bir daha düşünün. Sağlıklı yaşamın sırrı elinizde!

Diyabet gibi hastalıkların hayatımıza girmesinde temel sorunlardan biri de yaşamla olan dengenin bozulması. Bedenimiz, ruhumuz ve zihnimizin yaşamla uyumu bozulduğunda, hastalık gibi tehditler karşımıza çıkabilir. Bu tehditlerden biri olan diyabetin hayatımıza girmesi, yaşam kalitemizi ve bütünsel sağlığımızı olumsuz etkiler. Aslında diyabete bağlı şikâyetlerin ortaya çıkmasından evvel, öncesinde bedenimiz bu sorundan çoktan etkilenmiş de olabilir. Bu yönüyle özellikle tip 2 diyabet sinsi gelişen bir hastalıktır.

Diyabet ciddi sağlık sorunudur

Diyabet kronik hastalıklar arasında ilk sıralarda yerini alır. Gün geçtikçe önemi büyüyerek artan ve yaşam kalitesini bozan ciddi bir sağlık sorunudur. Yaşam anlayışımızı, yaşam alışkanlıklarımızı, yaşamdaki esnekliğimizi ve tutarlılığımızı bize sorgulatır. Diyabet; irademizi, yeterlilik algımızı, korkularımızı, cesaretimizi, yaşam beklentilerimizi ve yaşama kattıklarımızı da ayrıca sorgulatan bir hastalıktır. Günlük yaşamda beraberinde getirdiği sorumluluklarla kişilik yapımızı, sorunlarla baş etme gücümüzü ve sosyal destek düzeyimizi de zorlu süreçlerle sınayabilir.

Diyabetle yaşam kendine has kuralları olan ve ömür boyu sorumluluk gerektiren bir yaşam yolculuğu. Etkilenen yaşam kalitesi, sonuçlarının getirdiği iş gücü kaybı ve artan mali yüküyle zahmetli bir yaşam yaşatır bireye diyabet hastalığı.

Uluslararası Diyabet Federasyonu (International Diabetes Federation-IDF) her yıl güncellenen rakamlarla sayfasında diyabet verilerini bizlerle paylaşır. 2019 yılı verileri durumun ciddiyetini ortaya koymakta ne yazık ki.

Peki nedir durum diye soracak olursanız eğer, rakamlar şöyledir:

• Şu an dünya geneli 20 ila 79 yaş arasında 463 milyon diyabetli yaşamakta ve bu rakamın 2045’te 700 milyona çıkması öngörülmekte
• Yaşı 65’in üzerinde olan 5 kişiden 1’i diyabetle yaşam sürmekte
• Diyabeti olan 2 kişiden 1’i diyabeti olduğunun farkında değil
• 1,1 milyondan fazla çocuk ve ergen tip 1 diyabetli yaşamakta
• 374 milyon kişi tip 2 diyabet açısından riskli görülmekte
• 6 canlı doğumdan 1’i ise gebelik sırasında diyabetten etkilenmekte

Bu verilerle gördüğümüz üzere durumun ciddiyeti ortada. Çığ gibi büyüyen rakamlarla diyabet tüm dünya insanlarına: “Varlığımın farkında ol!”, “Tüm gerçeklerimle beni tanı.”, “Sonuçlarımı bil!” ve “Bir an evvel önlem al ve çözüm üret!” uyarısında bulunmakta.

Günümüz koşullarında sanayileşmenin ve ilerleyen teknolojinin yaşam alışkanlıklarımıza olan etkisiyle, beraberinde kentleşmeyle birlikte doğal yaşamdan uzaklaşma içindeyiz maalesef. Çağımızın getirdiklerinin yaşam şeklimize olan kaçınılmaz etkisiyle, belki birçok alanda yaşadığımız sorunlar bulunmakta. Doğru ve yeterli beslenme konusunda bilgi ya da farkındalık eksiliği sorunlardan biri. Gereksinimden fazlasını tüketme eğilimi belki bir diğer sorun. Konfor alanını terk etmek istememe ve aktif yaşam yerine hareketsiz olma eğilimi bir başka önemli sorun. Bedenimizi yeterince tanımamak ve onun kendine özgü diliyle iletişim halinde olamamak da bir sorun. Bedenin işletim sistemlerini göz ardı ederek, farkında olmadan sistemin ayarlarını bozmak ise bir başka sorun.

Sonuçta ruhumuzun sesine kulak kapatıyoruz çoğu zaman yaşamın gürültüsünde. Özgür irademize zincir vuruyor ve köleleştiriyoruz kendi kendimizi bitmek bilmeyen isteklerimize. Yaşama dair birçok konudan uzaklaşıp, kendi özümüze saldırıyor ve tüketiyoruz usulca yaşam enerjimizi. Böylece; bedenimiz, zihnimiz ve ruhumuzun yaşamla uyumu bozulduğunda, tip 2 diyabet gibi sağlık sorunları da hayatımıza girebiliyor kaçınılmaz. Ardından biz sorunlarla besleniyor oluyoruz. Tok olsak da aslında hep açız! Ne hücrelerimiz doyuyor, ne ruhumuz, ne zihnimiz ve ne de biz…

Çağımızın önemli bir sağlık sorunu olan diyabet gerçeğini tanımamız ve sorunun farkında olmamız gerekir. Tip 2 diyabetin önlenmesinde gerekli önlemleri almak bizim elimizde oysaki. Yeterli ve dengeli beslenmeyle birlikte sağlıklı yaşam alışkanlıkları sürdürmek, kilo kontrolü, fiziksel olarak aktif ve sigaradan uzak bir yaşam, beraberinde düzenli sağlık kontrolleri özellikle tip 2 diyabetin önlenmesinde önemli adımlar arasında yer alır. Tercih ederek sağlıklı yaşam seçimleri yapmak irademizde saklıdır.

O vakit sağlıklı bir yaşam için ne dersiniz, diyabetin farkında olmaya ve sorumluluk almaya. Sağlıkla ve sevgiyle kalın!

Uzm. Hem. Şenay Zuhur

ACC, ICF Bütünsel Gelişim Koçu & Kariyer Koçu

Diyabetle Yaşam ve Sağlık Koçu

Kaynak

1. International Diabetes Federation (IDF) https://www.idf.org/aboutdiabetes/what-is-diabetes/facts-figures.html Erişim Tarihi: 14.12.2020