Kovid 19’da ölüme sebep olan sitokin fırtınası nedir?

Sitokin fırtınası nedir? Koronavirüste sitokin fırtınası ne demek?

Sitokin bağışıklık sistemi tarafından salınan moleküler ağırlıklı çözünür proteinler… Hücreler arası etkileşim ve iletişimi sağlıyorlar. Aşırı ve kontrolsüz salındıklarında bağışıklık sistemi sağlam doku ve hücreleri de yok etmeye başlıyor. Ateş düşmüyor ve akciğer hasarı artarak kan değerleri düşüyor. Bu durum ‘Sitokin Fırtınası’ olarak tarif ediliyor.

Sitokin fırtınası nedir, nasıl anlaşılır? Koronavirüste sitokin fırtınası ne demek?

Koronavirüs salgının tüm dünyaya yayılmasından salgınla ilgili sonra her detayı merak ediliyor. Koronavirüsle ilgili yeni bir detay ortaya çıktı: Sitokin fırtınası! Peki, nedir bu sitokin fırtınası?

Sitokin fırtınası nedir?

Bağışıklık sisteminin yaralanma veya enfeksiyona tepkisinde yer alan bir grup hücreye sitokin adı veriliyor.  Koronavirüs sürecinde yaşanan nefes darlığı ve ateş gibi durumları niteleyen sitokin fırtınası, bir nevi bağışıklık sisteminin ana bağlayıcıları üzerinde yer alan olumsuz hareketi olarak nitelenmektedir.

Ülkemizde de artış gösteren vaka sayılarıyla beraber milyonlarca vatandaş corona virüs salgını ile duyulan Sitokin fırtınası konusunda araştırmalarına başladı. Bağışıklık sisteminin kendi dokularını yok etmeye başlaması ile meydana gelen bu olay kişinin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan çok kritik bir tanıdır. Öte yandan bu terime ilişkin detaylar araştırma konusu haline geliyor. Peki, Sitokin fırtınası nedir, ne anlama gelir? Sitokin fırtınası nasıl anlaşılır? İşte detaylar…

SİTOKİN FIRTINASI NEDİR?

En sık viral enfeksiyonlar sonucu meydana gelen bu ifade şöyle tanımlanabilir, kişinin vücudunda sitokin aşırı ve kontrolsüz şekilde salındığında, etrafında ne varsa yıkmaya başlıyor ve sağlam hücreleri de öldürüyor. Bu durumla beraber bağışıklık sistemi, kendi dokularını yok etmeye başlıyor ve adeta dosttan çok düşmana dönüşüyor…

SİTOKİN FIRTINASI NEDİR?

Dünyayı etkisi altına alan ölümcül virüs Kovid-19 ile mücadelede, “bağışıklık sisteminin dosttan düşmana dönüştüğü an” olarak adlandırılan “sitokin fırtınası” yıkıcı hasarların artışına ve ölüme neden oluyor.

Tedaviye rağmen düşmeyen ateş, akciğer hasarının artışı ve laboratuvar değerlerinde bozukluk durumunda “sitokin fırtınası” tanısı konuluyor. En sık viral enfeksiyonlar sonucu gelişen bu tabloda, sitokin aşırı ve kontrolsüz şekilde salındığında, etrafında ne varsa yıkıyor, sağlam hücreleri de öldürüyor. Bağışıklık sistemi, kendi dokularını yok etmeye başlıyor.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçen yıl aralık ayında ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkilemeye devam eden Kovid-19 hastalığında, bağışıklık sisteminin rolünün her geçen gün daha iyi anlaşıldığını söyledi.

Savaşçı, özellikle ağır seyreden akut solunum yolu problemi yaşayan Kovid-19 hastalarında aniden ve çok yüksek miktarlarda proinflamatuar sitokinlerin salınımının gözlemlendiğini ve bu duruma “sitokin fırtınası” adı verildiğini aktardı.

Doç. Dr. Savaşçı, sitokin fırtınasının en sık, viral enfeksiyonlar sonucu geliştiğini belirterek, “Vücutta görülen hastalıkların hemen hemen hepsinde immün sistemin iyi ya da kötü yönü var. İmmün sistem her zaman iyi yönde çalışmayıp bazen kendi bünyesine de zarar verebiliyor. Bu aşamada vücudun bağışıklığı yabancı proteinleri görür ve uyarılarak bunları yok etmeye çalışır. Eğer bunlara normal dozda bir yanıt veriyorsa onu yok eder. Bazen doğal bağışıklık yok edemez, o zaman onlara özgü birtakım silahlar üretir. Biz bunlara sitokin adını veriyoruz.” ifadelerini kullandı.

“BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİN DOSTTAN DÜŞMANA DÖNÜŞTÜĞÜ AN, SİTOKİN FIRTINASI”

Sitokinlerin, bağışıklık sistemi hücreleri tarafından salınan küçük moleküler ağırlıklı, çözünür proteinler olduğunu, hücreler arası etkileşim ve iletişimi sağladıklarını dile getiren Savaşçı, şu bilgileri paylaştı:

“Bu sitokinler kontrol edilmek zorundadır. Bunlar eğer kontrolsüz salgılanırsa bu sefer aşırı reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bunlar aşırı ve kontrolsüz şekilde salındığında, etrafında ne varsa yıkıp çevredeki sağlam hücreleri de öldürür. Bağışıklık sisteminiz tamamen kendi dokularınızı yok etmeye başlıyor. Bu durdurulamaz sel, bir felaket gibi kendini kötü bir noktaya götürüyor. Bu durum ölüm ve yıkıcı hasarların artışına neden olmaktadır.

Tedaviye rağmen düşmeyen ateş, akciğer hasarının artışı ve laboratuvar değerlerinde bozukluk durumunda ‘sitokin fırtınası’ tanısı konulur. Sitokin fırtınasının tedavisine yönelik başarılı yaklaşımların, ağır Kovid-19 hastalarının iyileşmesinde ve yaşamasında çok önemli olacağı düşünülmektedir. Kortikosteroid ve tosilizumab gibi ilaçların kullanılmasıyla bir umut olarak bu yıkıcı fırtına durdurulmaya çalışılmaktadır.”