Nefesle Gelen Yaşam Enerjisi

Nefesle Gelen Yaşam Enerjisi

Yaşam ilk nefesle son nefes arasında gizemli bir yolculuktur. Peki bizler bu yolculuğun ne kadar farkındayız? Doğru nefes almanın öneminin farkında mıyız? Ya nefes bilincimiz nasıl? O vakit gelin bu yazımda sizlerle nefes ve önemine kısa bir yolculuk yapalım.

Nefes ve nefesle tüm bedenimize dolan yaşam enerjisi, sağlıklı bir yaşam için çok kıymetli. Ruhumuz, bedenimiz ve zihnimiz nefesle hayat bulur. Nefesle aldığımız oksijeni tüm hücrelerimizde hissetmek, yaşamı hissetmek demek. Yaşamı hissetmek ruhumuzu onurlandırmak demek. Bedenimizin kendi kendine yürüttüğü nefes alıp vermenin farkında olmak önemli. Günlük hayatımızda nasıl nefes alıp verdiğimizin bilincinde olmamız, davranışsal kontrolü ele almak demek. Unutmayın ki hepimiz kendi yaşamımızın ustalarıyız.

Nefes, nefes alma ve nefes verme kavramsal olarak; birçok farklı dilde yaşam enerjisi, ruh, can ve yaratıcılık kavramlarıyla özdeşleşen anlamlar taşır. Fiziksel bedenimizi oluşturan tüm hücrelerimizin oksijen alması hayati önemdedir. Bu nedenle nefesi fiziksel bedenimize oksijen alınmasını sağlayan solunum refleksiyle sınırlamayıp, davranışsal olarak gerçekleştirilen nefes alıp vermeyi kontrol edebilmek önemli. Davranışsal olarak nefes alma ve verme; sadece fiziksel bedenimizde göğsümüzün ve karnımızın inip çıkması ve genişleyip daralması olarak değerlendirilmemeli. Nefes alıp verme tüm bedenimize yeterli enerji akışını sağlayabilmek ve bu enerji akışının fiziksel, zihinsel ve ruhsal bedenlerimizi bütünsel anlamda nasıl etkilediğinin farkında olmak demek. Bizler doğal nefes alışkanlığıyla doğduk, öyleyse hatırlamaya ne dersiniz?

İnsan doğduğu an nefesle dünyaya merhaba der. İlerleyen yaşamında ise doğal nefes alıp vermeyi unutur insan. Elbette doğal nefes alışkanlığı, tekrar kazanılabilir bir davranıştır. Nefesin önemine yönelik farkındalık kazanmak gerekir. Ardından doğru nefes alışkanlığı kazanmak ve faydalı olan nefes tekniklerini etkin kullanmak gerekir. Tabii ki her alışkanlıkta olduğu gibi, doğru alışkanlıkların sürdürülmesi ise bir diğer önemli kazanımdır.

Nefes kadim ilimlere baktığımızda, yaşam enerjisinin bedenlerimize girmek için kullanıldığı bir araçtır. Çoğu insan maalesef nefesin gücünü doğru kullanmayı bilmemesi nedeniyle, yaşam enerjisini de sınırlı kullanabilmektedir.

Nefesi etkili kullanmanın hem fiziksel, hem zihinsel, hem duygusal, hem de ruhsal sağlığa önemli katkıları bulunur. Yaşamın enerjisini bütünsel anlamda hissetmek ve sağlıklı yaşam sürdürmek amacıyla, doğru nefes alışkanlığı kazanmak önem taşır.

Nefesin Sağlığa Etkisi

Nefes; ruh, beden ve zihin arasındaki en hızlı köprüdür. Sanskritçe dilinde nefes “Prana” olarak geçer. Prana, enerji ve yaşam gücü anlamına gelir. Prana tüm yaratılışın temeli, yani evrensel kozmik enerjidir. Prana, evrende her şeye nüfuz eden ve hayat verendir. Nefes aracılığıyla yaşam enerjisi bedenlerimize girer. Yine Sanskritçede nefes tekniklerine ise “Pranayama” denir. Pranayama ise yaşam gücü konusunda uzmanlaşma anlamına gelir. Daha açık bir ifadeyle “Pranayama” nefes yoluyla Prana’nın kontrolüdür.  Pranayama olarak adlandırılan nefes teknikleri akciğerin tüm bölümlerinin (üst, orta ve alt bölümler)  kullanıldığı aralıklı nefesler, burun deliklerinden ve karından nefesler şeklinde çeşitli şekillerde uygulanır.

Doğru nefes teknikleriyle kendimizi sağlıklı, zinde ve huzurlu hissetmemiz mümkündür.  Doğru ve etkili nefes alışkanlığının sağlığımıza olumlu etkileri ise başlıca şunlardır:

• Bedenin gevşemesine yardımcı olur.
• Fiziksel ve zihinsel enerjiyi yükseltir.
• Odaklanma yeteneğini güçlendirir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Kan dolaşımını hızlandırır.
• Stres yönetimine yardımcı olur.
• Depresyon ve anksiyete sorunlarını hafifletir.
• Olumlu duygular hissetmeye ve olumlu düşünmeye yardımcı olur.
• Kalp ritmini ve kan basıncını düzenler.
• Solunum kaslarının dayanıklılığını ve verimliliğini artırır.
• Bazı solunum hastalıklarının tedavisini destekler.
• Metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye katkı sağlar.
• Hormonal sistemin düzenlenmesine yardımcı olur.
• Sindirim sisteminin düzenli çalışmasına destek olur.
• Cildin yenilenmesini sağlar.
• Uyku düzenini destekler.
• Sesin doğru kullanımını sağlar.
• Özgüveni arttırmaya yardımcı olur.
• Yaşamda iyilik halini arttırır.

Doğru Nefes Alışkanlığı Nasıl Olmalı?

Doğal nefes olarak da adlandırılan doğru nefes alışkanlığı, insanın içgüdüsel aldığı nefes alışkanlığıdır. Doğal nefes iki yaşına kadar kullandığımız nefes yöntemidir. İlerleyen yaşlarımızda değişen duygu ve reflekslerimizle beraber doğal nefes alışkanlığımızı kaybederiz. Doğru nefes alışkanlığının nasıl olduğunu en yakın bebeklerde gözlemleriz esasında. Ne dersiniz aslında doğuştan sahip olduğumuz bu alışkanlığımızı hatırlamaya!

Doğal nefes veya diyafram nefesi de dediğimiz, doğru nefes yöntemi şu şekildedir: Duruş pozisyonu dik olacak şekilde, burundan yavaş ve derin alınan nefesle akciğerler tam kapasite kullanılır. Böylece alınan nefesle karın şişirilir. Ardından alınan nefes burundan yavaşça verilirken, karın içeriye doğru çekilir. Nefes alma ve verme, duraksamadan düzenli aralıkla devam eder. Böylece göğüs boşluğunun alt kısmında bulunan diyafram kası hareketlenir. Diyafram kasının aşağı ve yukarı hareketi kullanıma bağlı olarak 2 ila 12 cm arasında olacak gerçekleşir. Böylece akciğerlerimizin genişlemesi ve hava ile dolması sağlanır. Diyafram kasının hareketiyse omurga sağlığı ve düzgün bir duruş sağlanması için ayrıca önemlidir. Doğru nefes alışkanlığı, sağlığı bütünsel anlamda olumlu etkiler. Hayata iyilik hali, huzur ve neşe katar.

Doğru nefes alışkanlığı demek; karın bölgesinden başlayıp göğse, omuzlara, sırta ve başın tepe noktasına kadar bedenin tüm bölgelerine yayılan bir nefes şeklindedir. Doğal nefesle yaşam enerjisi tüm bedene özgürce yayılır. Sağlıklı bir yaşam sürdürmek için, doğal nefes alışkanlığını hatırlamak ve yeniden kazanmak önemli. Bebekler gibi doğal nefes almak, bedenimizi hafifletir, duygularımızı dengeler ve zihnimizi berraklaştırır. Doğal nefesin hayata getirdiği huzur ve iyilik hali, yaşam sevincimizi besler. Nefes demek yaşam enerjisini ruhen, bedenen ve zihnen hissetmek demektir.

Nefes Bilinci Kazanmak Önemli

Nefes bilinci, nefes alıp verme sürecinin temel prensibini anlamaktır. Nefes bilinci kazanmak; size dinginlik, olgunluk ve içsel motivasyon kazandırır. Böylece bütünsel anlamda zihin, beden ve ruh sağlığınız desteklenir. Peki nefes bilinci nasıl kazanılır? Bu konuda size katkı sağlayabilecek bazı adımlar şunlardır:

• Sessiz, sakin ve rahatsız edilmeyeceğiniz bir ortamda, sandalyede dik olarak oturulmalı
• Gözler kapalı olacak şekilde, eller dizler üstünde konulmalı
• Nefes alıp verme sırasında nefesin bedenin tümüne nasıl yayıldığı hissedilmeli
• Nefes alıp verme sürecinde, göğsün nasıl şiştiğinin farkında olunmalı
• Nefes alıp verme sürecinde, diyaframın nasıl düzleştiği hayal edilmeli
• Nefesin doğal ritmi hissedilerek, dikkatle gözlemlenmeli
• Nefesin her anında, hissedilen duygulara yoğunlaşmalı
• Nefes alıp verme sürecinde, bedende nelerin geliştiği fark edilmeli
• Farklı duygusal anlarda, nefesin bundan nasıl etkilendiği fark edilmeli
• Nefesin verdiği huzur; ruhen ve kalben hissedilmeli
• Nefesin her anı zihinde fark edilmeli

İşte bu şekilde yapılabilecek nefes bilinci egzersizi; yoga ya da meditasyon disiplini gibi uygulamalarla, sakin bir ortamda farklı pozisyonlarda da yapılabilir. Su sesi ya da doğa sesleri şeklinde hafif bir müzik ayrıca egzersiz sırasında tercih edilebilir. Nefes bilincini geliştirmek için odaklanmak önemli.

Nefes bilinci arttırmaya yönelik bu gibi egzersizlere, rahatsız edilmeyen sakin bir ortamda 15-20 dakika zaman ayrılması yeterli olacaktır. Nefes bilinci egzersizinin 21 gün boyunca sürdürülmesi ise alışkanlık kazanılmasında bir diğer önemli unsurdur. Nefes bilincinin kazanılması; ruh, beden ve zihin arasındaki bağlantıyı güçlendirerek, fiziksel ve duygusal durum kontrolü sağlar.

Sağlıklı bir yaşam için; yaşam enerjimiz olan nefesin öneminin farkında olmak, doğal nefes alışkanlığı kazanmak ve nefes bilincini arttırmak önemli.

Nefesinizin farkında olun. Nefes bilinci kazanın. Doğru nefes alışkanlığıyla yaşam gücünüzü arttırın. Yaşamla denge ve uyumu, nefesle gelen yaşam enerjisiyle yakalayın. Sevgiyle ve sağlıkla kalın!

Uzm. Hem. Şenay Zuhur

ACC, ICF Bütünsel Gelişim Koçu & Kariyer Koçu

Diyabetle Yaşam ve Sağlık Koçu

Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu yazı sadece bilgilendirme amaçlıdır. Bilgiler tıbbi hizmet, tıbbi talimat veya tıbbi öneri olarak anlaşılmamalıdır. Bu bilgilerin hiçbiri, sağlık uzmanları ile yapılan görüşmelerin yerini almayı amaçlamamaktadır. Bu nedenle; sağlıkla ilgili her türlü gereksinimiz için mutlaka hekim, hemşire, diyetisyen, eczacı ya da ilgili diğer sağlık uzmanlarına danışmanız ve tavsiyelerine uymanız önemlidir.

Fotoğraf Amelia Bartlett ve Unsplash aracılığıyla

Kaynaklar

1. Jerath R, Edry JW, Barnes VA, Jerath V, 2006. Physiology of long pranayamic breathing: Neural respiratory elements may provide a mechanism that explains how slow deep breathing shifts the autonomic nervous system. Medical Hypothesis, 67 (3), 566-571.
2. Naik GS, Gaur GS, Pal GK 2018. Effect of Modified Slow Breathing Exercise on Perceived Stress and Basal Cardiovascular Parameters. Int J Yoga. 11(1), 53-58.
3. Litchfield PM, 2003. A Brief Overview of the Chemistry of Respiration and the Breathing Heart Wave, 19(1), 1-11.