Aile içi iletişim çatışmaları

Aile içi ilişkileri etkileyen birçok faktör bulunur. İlişkilerde yetiştirilme kültürümüz, duygularımız, düşüncelerimiz, rollerimiz ve davranışlara verdiğimiz anlam iletişim çatışmalarının sebeplerini oluşturur. Anne babalar, çocuklarıyla sık sık tartışma yaşarlar ve bu çatışmalarla başa çıkmakta zorlanabilirler.

Çocukla iletişim çatışmaları

İletişimde çocuğu dinlemeden emir ve akıl vermek, eleştirmek, suçlamak çatışmalara yol açtığı gibi anlaşılmadığını düşünen çocuk, olumsuz tutumlarla ailesi ve çevresinin ilgisini çekmeyi benimsiyor. Çocuğa bağırma, azarlama, kızgınlığını daha farklı şekillerde ifade etme sorunlu davranışları arttırıcı özellikler içeriyor. Çocukta olumsuz davranışlarına neden olan aile içi tutum ve yaklaşımları aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür.

Emir vermek, yönlendirmek, bu mesajlar çocuğun duygularının önemsiz olduğu mesajını verir. Çocuk anne babasının istediğini yapma zorunluluğunu hisseder. Bu durum çocukta baskı ve strese yol açar.

Aile baskısı ve sonuçları

Uyarmak, gözdağı vermek, çocuğun isteklerine saygı duyulmadığı mesajını verir. Bu durum çocukta öfke ve düşmanlık yaratır.

Ahlak dersi vermek, “yapmalısın, uygulamasın” mesajlarını verir çocuğu karşı koymaya zorlar.

Öğüt vermek ve çözüm önerileri getirmek, çocuğun sorunlarını kendi kendisine çözeceği yeteneğinin olmadığına inanıldığını ve güvenilmediğini gösterir.

Öğretme, nutuk çekme, mantıklı düşünceler önerme, bu durum aile içinde o anda herhangi bir sorun yokken çocuklar tarafından kabul edilebiliyor; ancak, sorun anında bu durum kabul edilmiyor ve daha fazla çatışmalara neden oluyor. Mantıklı düşünceler önerme çocuğun mantıksız ve bilgisiz olduğuna dair mesaj iletir.

Yargılamak, eleştirmek, suçlamak, aynı düşüncede olmamak, bu yönde mesajlar çocuk üzerinde diğerlerinden daha fazla olumsuz etki yapar. Çocuğun benlik saygısını düşürür, kendisini değersiz ve yetersiz görmesine neden olur.

Övmek, aynı düşüncede olmak, olumlu değerlendirmeler yapmak, genel inanç olarak bu durumun çocuğa zarar vereceği hiç düşünülmez. Çocuklar bu iletileri anne babanın kendilerini yönlendirme ve isteğini yaptırma girişimi için kurnazlık olarak yorumlarlar. “Siz böyle söyleyince sanki ben daha çok mu çalışacağım?” gibi düşünürler. Övgü ise başkalarının yanında yapılıyorsa çocuğu utandırır. Aşırı övgü sonucunda çocuk buna alışır ve övülmeye gereksinim duymaya başlar.

Ayrımcılığa yol açan tutumlar

Ad takmak, alay etmek, çocuğun benlik saygısı üzerinde olumsuz etki yapar. Derin utanç duygularının ve ileriki hayatında ruh sağlığı sorunlarının kaynağını oluşturur.

Yorumlamak, analiz etmek, tanı koymak, bu durum çocuğun konuşmasını, kendi duygularını ifade etmesini engeller. Önemsenmediği ve değer verilmediğini düşünür.

Güven vermek, desteklemek, avutmak, duygularını paylaşmak, anne babalar çocuklarının duygularını tam olarak anlamadıklarında ortaya çıkar. Böyle bir durumda sorun hiç yokmuş gibi algılanıp avutma eğilimine gidilir.” Üzülme yarın her şey düzelecek, kendini daha iyi hissedeceksin” gibi mesajların verilmesi çocuğun önemsenmediği hissini verir.

Soru sormak, sınamak, sorgulamak, çocuk sorgulanıyor hissine kapıldığında bu durum onda güvensizlik, kuşku oluşturur.

Sözünden dönmek, oyalamak, konuyu saptırmak, şakacı davranmak, çocuk anne babasının kendisiyle ilgilenmediğini, duygularına saygı göstermediğini, dışladığını, dikkate almadığını düşünür. Çocuklar sorunlarını dile getirdiklerinde çok ciddidir. Şaka ve espriyle karşılık vermek onları incitebilir ve itilmişlik kenara atılmışlık duygusunu verir.