Geleneksel içecek bozanın hiç bilinmeyen bir faydası daha!
Geleneksel Türk içeceği olan boza, darı irmiği, su ve şekerden üretiliyor. Kış aylarının vazgeçilmezi olan bu içeceğin sağlığa olan faydaları da saymakla bitmiyor. Toksik ve kanserojen maddelerle mücadele eden bozanın faydalarını Uz. Dyt. Merve Yüksek anlattı.
Boza hem ısıtıyor hem de kış aylarında sağlıklı beslenmede önemli bir yer tutuyor. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirerek kanser gibi ciddi hastalıklar başta olmak üzere pek çok rahatsızlığın önüne geçilmesinde rol oynayan bozanın nasıl tüketilmesi ve nasıl saklanması gerektiğini Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Merve Yüksek anlattı.
BİNLERCE YILLIK GELENEK
Boza, ilk ortaya çıkışı binlerce yıl öncesine dayanan geleneksel bir Türk içeceğidir. Darı irmiği, su ve şekerden üretilen bu içecek, genellikle kışın tercih edilir. İnsan vücudu havalar soğudukça metabolizmayı koruma altına almak ister. Enerji harcaması azalır ve gıdalardan alınan enerjiyle vücut ısısı korunmaya çalışılır. Ortaya çıkan bu enerji ihtiyacından dolayı, özellikle kışın yoğun karbonhidrat içerikli, yüksek kalorili, tatlı ve şekerli gıdalara düşkünlük artar.
PROBİYOTİK ZENGİNİ BOZA
Boza, fermente bir üründür. Florasında pek çok laktik asit bakterisi bulunur. Bu mayalar ve laktik asit bakterileri probiyotik etki gösterirler. Probiyotikler bağırsaklarda bulunan canlı bakterilerdir. Bu faydalı bakteriler sayesinde bağışıklık sistemi güçlenir, vücudun direnci artar. Hem kronik hem de mevsimsel hastalıklara karşı güçlü bir korunma kalkanı sağlanır. Probiyotiklerin kan şekeri, kolesterol ve hatta vücut ağırlığının dengede kalmasında da rolleri vardır. Laktik asit bakterileri sindirim sistemini korurlar. Mide yanması gibi şikayetleri önler, bağırsak fonksiyonlarını düzenler, hazmı kolaylaştırır, gaz şikayetlerinin ortadan kalkmasını sağlar, kabızlığı azaltır.
B VİTAMİNİ DEPOSU
Bozanın içerdiği bu faydalı bakteriler, tükettiğimiz gıdalarla vücudumuza giren toksik, alerjen ve kanserojen maddeleri yok eder. Boza oldukça besleyici ve enerji veren bir içecektir. Zengin bir karbonhidrat ve B vitamini içeriği vardır. Bu yüzden özellikle kilo almak isteyenler, büyüme çağında olan gençler, halsizlik çekenler, yüksek enerjili diyetle beslenmesi gerekenler ve ağır iş temposunda çalışanlara önerilebilir.
HAMİLELER DE İÇEBİLİR AMA…
Boza, A, B grubu, E vitaminleri ve kalsiyum, demir, fosfor mineralleri bakımından zengindir. Bu zengin enerji ve vitamin içeriği dolayısıyla da sporcular, gebeler ve emziren anneler de tüketebilir. Zengin kalsiyum içeriği ile yetişkinlerde kemik erimesini önler. Yapılan bir araştırma darıdan yapılan bozanın anne sütünü arttırdığını kanıtlamıştır. Boza emziren annede hem prolaktin salgılanmasını sağlamakta, hem de yüksek kalsiyum içeriği ile süt miktarının artmasına katkıda bulunmaktadır. Bu sayede bebeğin kemik gelişimine de katkı sağlanmış olur. Dikkat edilmesi gereken önemli bir konu ise anne ve bebek için bozanın güvenilir ve hijyenik koşullarda üretilmiş olmalıdır.
BOZA ARA ÖĞÜN OLARAK TÜKETİLEBİLİR
1 su bardağı boza ortalama 300 kaloridir. Göze oldukça masum görünse de 1 su bardağı boza neredeyse 2 kase sütlü tatlıyla eşdeğer enerji içerir. Bu yüzden fazla kilosu olanların veya zayıflama diyetinde olanların dikkat etmeleri gerekir. Haftada 1-2 defa, 1 çay bardağı boza ara öğün olarak tercih edilebilir. Boza genellikle tarçın veya leblebi ile tüketilir. Üzerine eklenen özellikle de taze çekilmiş toz tarçının kan şekerini düzenleyici etkisi vardır.
BOZA NASIL SAKLANIR?
Boza, buzdolabı sıcaklığında 4-5 gün muhafaza edilebilir ancak fermantasyon bu süre boyunca da devam edeceği için her içimde tadının farklılaşacağı ve ekşiyeceği unutulmamalıdır. Ayrıca bu süreden daha fazla beklemiş bozanın tüketimi halinde besin zehirlenmesi yaşanabileceği için dikkatli olunmalıdır.