New York Borsası (NYSE) ve önemli endeksleri

New York Menkul Kıymetler Borsası (New York Stock Exchange (NYSE), ABD’nin en önemli borsasıdır.

New York Borsası’nda işleme alınan hisse senetlerinin piyasa değerleri öylesine yüksektir ki bu durum onu dünyanın en büyük menkul kıymet borsası haline getirmiştir. Sayısı 3000’in üzerindeki şirketin hisseleri NYSE’de işleme alınır.

2020 yılında ortalama 169 milyar dolarlık işlem hacmine çıkarak bir rekor kıran New York Borsası, bu başarısıyla dünyanın en büyük borsası özelliğini sonuna kadar haketmiştir. Birçok finansal kriz, ekonomik çöküntü, skandal yaşamasına rağmen hala güçlü bir şekilde faaliyetlerini sürdürmektedir.

NYSE’nin ilk temelleri 1792 yılına kadar eskiye dayanmaktadır. 1914’teki Birinci Dünya Savaşı bu borsanın 4,5 ay kapalı kalmasına neden olmuştur. Ardından 1929’daki Büyük Buhran Dönemi New York Borsası’nda Kara Salı’ya (Black Tuesday) neden olmuştur ve oluşan endişeler endeksin satışlarına artış getirmiştir.

2005 yılından itibaren halka açık bir şirket hale gelmiştir. İşlemlerine 8 Mart 2006’dan bu yana NYSE Group ismiyle devam etmektedir.

Günümüzde bu borsada işlem yapmak isteyen yatırımcılar için seanslar Pazartesi-Cuma günleri arasındadır. 09:30’da açılır ve 16:00’dan sonra işleme kapanır. Şimdi, New York Borsası’nın önemli endekslerine göz atalım;

NYSE U.S 100 Endeksi

Bu endeks, New York Borsası’nda işlem gören en büyük 100 şirketin hisselerinden oluşmaktadır. Uluslararası önemli borsa endekslerinden biridir. Bu şirketlerin toplam piyasa değerleri, New York Borsası’nda işlem gören tüm şirketlerin % 40’ını oluşturmaktadır.

NYSE U.S 100 Endeksi’nin 31 Aralık 2003 tarihinde ABD borsasında işlem gören bütün şirketlerin piyasa değerinin %46’sını oluşturduğu belirlenmiştir.

NYSE International Endeksi

Borsada işlem gören toplam piyasa değeri en yüksek ve Amerikan olmayan 100 şirketten oluşmaktadır. Amacı uluslararası piyasaları takip etmek ve yatırımcıların araştırmalarına yol göstermektir.

NYSE TMT Endeksi

New York Borsası’nda işlem görüp teknoloji, medya ve işletişim sektöründe faaliyet gösteren en büyük 100 şirketin hisselerinden oluşmaktadır.

NYSE World Leaders Endeksi

Bunu NYSE U.S 100 ve NYSE Uluslararası 100 endeksinin kombinasyonu olarak açıklayabiliriz. NYSE’de işlem gören en büyük 200 şirketin hisse senetleri performansını hakkında bilgi verir.

NYSE Composite Endeksi

Oldukça farklı alanlardan sektörlerin endekslerini oluşturur ve piyasanın mevcut durumu hakkında bilgi verir. 1966 yılında New York Borsası’nda işlem gören tüm hisselerin performansının ölçülmesi amacıyla kurulmuştur. Bu endekslerin toplam piyasa değerinin hesaplanmasında şu etkenler dikkate alınır;

NYSE Sektör Endeksleri

Burada üç sektöre ait endeks vardır ve bunlar Composite endeksin alt yapısını oluşturmaktadır. Bunlar;

NYSE Energy Endeksi (NYE ID)
NYSE Financial Endeksi (NYK.ID)
NYSE Healthcare Endeksi (NYP.ID)
Söz konusu sektör endeksleri Dow Jones Global Sınıflandırma sistemine göre sınıflandırılmıştır.

Dow Jones (Sanayi) Endeksi

ABD endüstrisinin ne durumda olduğunu gösteren bu endeks, oldukça önemli bir hisse senedi endeksidir. Endüstriyel Ortalama Endeksi veya Mavi Çipli Endeks gibi isimlerle de anılır.

İlk hesaplandığı yıl olan 1896’dan günümüze kadar geçerliliğini korumuştur. Yatırımcılar tarafından yeterince tanınır ve sıkça takip edilir.

ABD borsalarında işlem gören dünyaca ünlü 30 şirketin hisseleri burada işlem görür. Kar-zarar durumları dolar bazlı hesaplanır. Hisseleri Dow Jones’da halka açık olarak işlem gören bazı şirketler şunlardır;

Dow Jones’da işlem yapmak isteyen yatırımcılar haftanın 5 günü saat kısıtı olmaksızın bunu gerçekleştirebilirler. Hiç şüphesiz ülkenin merkez bankası FED’in verdiği kararlar, uluslararası anlamda yankı uyandıran siyasi ve politik olaylar endeksteki fiyatlamaları etkileyecektir.

Standard and Poor’s Endeksi (S&P500)

Dünya genelinde en bilinen ve en çok takip edilen endekslerden biridir. Standard & Poor’s tarafından düzenlenir. Faaliyetlerine ABD’de devam edip piyasa değeri en yüksek 500 şirketin hisse senetlerinden oluşur.

Söz konusu bu şirketlerin sektörler açısından oldukça güçlü oldukları bilinir. Bu güçlülükleri ise sermaye, likidite ve pazar payı esas alınarak ölçülür.

ABD hisse senedi piyasasının yaklaşık %75’i S&P 500 Endeksi’nden meydana gelir. Zaman içinde Forex’in de önemli endekslerinden biri haline gelmiştir. Dolar cinsinden hesaplanan kar-zarar oranları bulunan bu endeks, tarihinde en düşük seviyeyi 2020 yılının Mayıs ayında 2133 dolarda kaydetmiştir.

Amerikan Borsası (NYSE MKT)

İşlem hacmi bakımından imcelendiğinde ABD’nin üçüncü büyük borsasıdır. Amerikan Menkul Kıymetler Borsası, 1908 yılında kurulmuştur. Kuruluşunun ardından 1953 yılına kadar New York Curb Borsası ismiyle anılmıştır.

Dünya genelinde işlem hacmi en yüksek olan borsalar burada işlem görür. 17 Ocak 2008 tarihinde NYSE Euronext tarafından satın alınmıştır. Bu satın alma 1 Ekim 2008’e kadar devam etmiş ve ardından tamamlanmıştır.

NYSE Euronext bu satın alma sonrasında da, dünyaya Alternext European ve NYSE Alternext U.S isimlerini duyurmuştur. Bu isimlerde de bir süre sonra tekrardan değişiklik yapılmıştır ve günümüzde en son “NYSE MKT LLC” olarak kalmıştır. Eski adı AMEX’tir. Endeksler de New York Borsası ile birleşmiştir.

Günümüzde 400’ü aşkın şirket Amerikan Borsası’nda işlem görmektedir. Fakat bu şirketlerin sektörde yeni dolayısıyla hisselerinin küçük olduğu bilinmektedir. NYSE MKT Türkiye saati ile 17:30’dan gece 00:00’a kadar açıktır.

NASDAQ Borsası

Açılımı “National Association of Securities Dealers Automated Quotations”dır. Dünyanın en ünlü teknoloji şirketlerinin hisse senetleri Nasdaq Borsası’nda işlem görür. Teknoloji borsası adıyla da bilinir.

Bu borsalarda ayrıca tezgahüstü piyasalarda işlem gören menkul kıymetlerin alım-satım fiyatlarının gösterildiği otomatik bir bilgi ağı mevcuttur. Piyasa değeri bakımından incelendiğinde dünyanın ikinci büyük borsasıdır. Genel merkezi New York’tadır.

Nasdaq 100 ve Nasdaq Bank endeksleri bu borsada işlem görmektedir. Nasdaq 100 endeksi biraz istisnadır ve diğerlerinden farklı kriterlere sahiptir. Bu yönüyle de diğer endekslerden farklı değerlendirilir.

Nasdaq, dünyanın ilk elektronik borsası olma özelliğine sahiptir. Birçok sosyal medya şirketinin hisseleri ve ünlü teknoloji şirketlerinin hisseleri Nasdaq Borsası’nda işlem görür. Bunlar;

Nasdaq Borsası’nda hem büyük hem de küçük ölçekli şirketlerin hisseleri işlem görür. Teknolojinin yanı sıra bu borsalarda işlem gören diğer bazı sektörler de vardır. Telekomünikasyon, toptan, perakende, ticaret, bio-teknoloji, bilgisayar donanım ve yazılım bunlardan bazılarıdır.

Bazı borsalar Nasdaq QMX bünyesindedir. Bunlar Boston Borsası (BSE – BX), Philadelphia Borsası (PHLX) olarak bilinir.

Chicago Borsası (CHX)

Chicago, Illinois’de bulunan ulusal menkul kıymet, döviz ve Self – Regulatory Organization borsasıdır. U.S Securities and Exchange Commission (SEC) gözetiminde faaliyet göstermektedir. Amerika’nın 3. büyük borsası olarak bilinmektedir.

1880 yıllarının sonuna doğru yatırımcıların hisse senetleri ve tahvillere yönelmesiyle borsada ciddi değişim ve gelişimler görülmüştür. 1914 yılının CHX, Temmuz ayında 1. Dünya Savaşı’nın etkilerinden dolayı birkaç aylığına kapalı kalmıştır. 1929 yılında ise çöküntü yaşamıştır.

Günümüzde şirketlerin hisseleri halka açık şekilde burada işlem görebilir. 2020 yılının Şubat ayında Çinli yatırım şirketi Chongqing Casin Enterprise Group, CHX Borsası’nın ana şirketi olan CHX Holding’i devralmak istemiştir. Fakat 1 yıl sonra bu satış engellenmiştir.

Amerikan Borsaları ve Endeksleri
Amerika Borsaları denildiğinde muhtemelen ilk akla gelen New York Menkul Kıymetler Borsası’dır. Çünkü New York Borsası ABD’li şirketler ağırlıklı olsa da çok uluslu ve alanında lider, büyük şirketlere ait hisse senetlerinin ve endekslerin işlem gördüğü uluslararası bir piyasadır ve dünyanın en büyük kıymetli evrak piyasası olarak kabul edilmektedir. Yakından tanıdığımız Dow Jones, NASDAQ, NYSE ve S&P gibi uluslararası piyasalarda çok sayıda ürünü bulunan ve dünya ekonomisine yön veren endeksler Amerikan Borsalarında işlem gören en önemli endeksler arasında yer almaktadır.

Amerikan Borsaları’nda işlem gören, en önemli endeksler şunlardır:

ABD – Dow Jones
ABD – NASDAQ
ABD – NYSE composite
Kanada – S&P/TSX composite
Kanada – S&P/TSE 60 Future
ABD – TURKCELL
Arjantin – Merval
Brezilya – Bovespa
Avustralya – All Ordinaries
Meksika – Meksika Bolsa

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.