Opsiyon nedir ve avantajları nelerdir?

Opsiyon nedir? Opsiyonun avantajları ve dezavantajları neledir? Opsiyon; belirli bir malı belirli bir süre ve fiyattan alma-satma hakkı veren sözleşme türüdür. Bu sözleşme bir yükümlülük vermez sadece opsiyonu elinde tutan kişiye alma ve satma hakkı tanır.

Opsiyon sözleşmeyi yazan yani satan kişi sözleşme şartları dışına çıkmaksızın sözleşmede konu olan ürünü almak veya satmak istediğinde sözleşme hükümleri yükümlülüğü altındadır. Sözleşmeyi satan taraf bu işlemi karşılında prim geliri elde eder.

Opsiyonun kaç türü vardır?

Opsiyon sözleşmeleri sahip olunan hak baz alındığında ikiye ayrılır. Bunlar alım opsiyonu ve satım opsiyonudur. Alım – satım ayrımını yaparken yükümlülük ve hakka sahip olma durumunu birbirinden ayırt etmek gerekir ve bu fark göz önünde bulundurulmalıdır.

Alım opsiyonu alan yatırımcı, vade süresi ve miktarı belirlenmiş ürünün, bu ürün bir mal, bir sermaye piyasası aracı ya da bir ekonomik gösterge olabilir, sözleşmeyi satan kişiye ödediği bir prim karşılında o ürünü alma hakkına sahiptir. Alım opsiyonunu satan yatırımcı ise yine aynı ürünü belirlenen süre içerisinde, belirlenen miktarda satma yükümlülüğü altındadır.

Satım opsiyonu alan yatırımcı, yukarda bahsi geçen ürünün opsiyon sözleşmesini satın aldığı kişiye belirli bir miktar ödemesi karşılığında, belirli bir fiyattan satma hakkına sahip olmuş olur. Satım opsiyonunu satan kişi ise bu ürünü satım opsiyonu alan yatırımcının talebi doğrultusunda belirli bir fiyattan satın almakla yükümlü durumdadır.

Finansal varlığın fiyatı, fiyat dalgalanmaları ve risksiz faiz oranı gibi piyasa değişkenhttps://ekonomidoktorunuz.com/category/yatirim/lerinin alım opsiyon fiyatlarına etkisi yüksekken, sözleşme fiyatı ve temettülerin alım opsiyonu fiyatlarına etkisi azdır. Sözleşme fiyatı, fiyat dalgalanmaları ve temettülerin satım opsiyon fiyatlarına etki ederken, finansal varlığın fiyatı ve risksiz faiz oranı satım opsiyon sözleşmelerinin fiyatlarına etki etmez.

EUROBOND NEDİR VE EUROBOND YATIRIMI NASIL YAPILIR? TIKLAYINIZ!

Opsiyon tipleri nelerdir?

Opsiyonlar iki türlü olmanın yanı sıra iki farklı tipe de sahiplerdir. Amerikan tipi ve Avrupa tipi opsiyon sözleşmeleri alınan hakkın kullanılacağı süre konusunda farklılık gösterir. Avrupa tipi opsiyonlarda alıcı hakkını sadece vade süresi sonunda kullanabilecekken, Amerika tipi opsiyonlarda bu süre esnektir. Avrupa tipi opsiyon sözleşmesi alan yatırımcılar haklarını opsiyonu aldığı tarih ve belirlenen vade süresi sonuna kadar istediği zaman kullanabilirler.

EMTİA NEDİR VE EMTİA BORSASINDA NASIL İŞLEM YAPILIR? TIKLAYINIZ!

Opsiyona uygun yatırımcı profili nasıl olmalı?

Opsiyona uygun yatırımcıların ortak özelliği spot ve vadeli piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarından yararlanmak istemeleridir. Aynı zamanda fiyat riskine karşı korumacı firmalar ve bireysel yatırımcılar ve bilançolarında fiyat riski taşımak istemeyen bankalar için de opsiyon sözleşmeleri iyi bir seçenektir. Bunların yanında fiyat değişikliği riski almak isteyen yatırımcılar da opsiyon sözleşmelerinden yararlanabilirler.

 VİOP NEDİR VİOP’TA NASIL İŞLEM YAPILIR? TIKLAYINIZ!

Opsiyonların avantajları ve riskleri var mıdır?

Her sözleşme türünde olduğu gibi opsiyon sözleşmeleri için de avantajlardan ve risklerinden bahsedilebilir.

Opsiyonlar beklenmedik fiyat değişimlerine karşı yatırımcılara kendilerini koruma ve risk düzeyleri eşit olmasına rağmen daha yüksek getirili portföy oluşturma imkanı sağlar. Ayrıca risk yönetimi de opsiyon sözleşmelerinin sağladığı avantajlardan biridir.

Daha uygun teminat şartları ile yatırım yapmayı kolaylaştıran opsiyonlar aynı zamanda satış stratejilerinde karşılaşılan riskleri azaltmak için de bir araç olarak kullanılabilir. Az miktarda yatırımla elde edilebilecek karların çok üzerinde getiri sağlayan opsiyonlar yatırımcılar için büyük avantajdır.

 VARANT YATIRIMI YAPILIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ? 41 ALTIN ÖĞÜT. TIKLAYINIZ!

Avantajlarıyla karşılaştırdığımızda opsiyon sözleşmelerinin riskleri daha azdır. Vadeli işlem sözleşmelerinde getiriyi yükseltmek için fiyat değişim riski alanlar kaldıraç etkisi nedeniyle de yüksek zarara girebilirler. Alınan riskler sonucunda ortaya çıkan zarar miktarı teminat kaybına yol açarak işlemlerin durdurulmasına bir başka değişle boşa çıkmasına da neden olabilir.

OPSİYON STRATEJİLERİ

Birden fazla opsiyon sözleşmesi kullanılarak oluşturulan opsiyon stratejilerini yatırımcıların beklentilerine göre “Boğa Stratejileri”, “Ayı Stratejileri” ve “Yönsüz Stratejiler” olarak üç ayrı başlıkta ele alacağız.

Verilen örneklerde dayanak varlığı bir hisse senedi olan opsiyonlar ele alınmıştır. Elbette, bu stratejiler farklı dayanak varlıklar üzerine yazılan opsiyonlar ile de kurulabilmektedir.

I. BOĞA STRATEJİLERİ

Bilindiği gibi boğa piyasası, borsada fiyatların yükselişe geçtiği dönemi ifade etmektedir. Boğa stratejileri ise, fiyatların yükselişe geçeceği beklentisinde olan yatırımcılar tarafından kullanılabilmektedir. Bu stratejiler sadece alım opsiyonu ya da satım opsiyonu kullanılarak yapılabileceği gibi opsiyonla birlikte dayanak varlığın doğrudan kullanımı ile de oluşturulabilir.

II. AYI STRATEJİLERİ

Bilindiği gibi, “ayı piyasası” fiyatların düşeceği beklentisinin hakim olduğu piyasaları ifade etmektedir.
Bu piyasalarda yatırımcılar, ellerindeki menkul kıymetleri gelecekte daha düşük fiyattan satın alabilecekleri düşüncesi ile satarlar.

Ayı stratejilerinin mantığı da bu kavram üzerine kuruludur. Boğa stratejilerinde olduğu gibi, ayı stratejileri de sadece alım opsiyonu ya da satım opsiyonu kullanılarak yapılabileceği gibi opsiyonla birlikte dayanak varlık kullanımı ile de oluşturulabilir.

III. YÖNSÜZ STRATEJİLER

Yönsüz opsiyon stratejilerini uygulayan yatırımcılar, piyasada yüksek oynaklık olacağı beklentisindedir ancak aşağı veya yukarı yöne ilişkin net bir beklentileri yoktur. Bu stratejiler, yön konusunda kesin bir öngörüsü olmayan yatırımcılara, hisse senedi fiyatları aşağı ya da yukarı hareket etse de kâr potansiyeli sunmaktadır. Bu stratejilerin başarısı, fiyatların yönüne değil beklenen oynaklığın gerçekleşmesine bağlıdır.

A. Pergel

Pergel (straddle) stratejisi, aynı dayanak varlık üzerine yazılmış, vade tarihleri ve kullanım fiyatları aynı olan bir alım opsiyonu ile bir satım opsiyonun alınmasıyla ya da satılmasıyla oluşturulabilir. Uzun pergel stratejisi uygulayan yatırımcı başabaş bir alım ve başabaş bir satım opsiyonu almaktadır. Kısa pergel stratejisi uygulayan yatırımcı ise başabaş bir alım ve başabaş bir satım opsiyonu satmaktadır.

B. Strip & Strap

Strip, iki satım opsiyonu ve bir alım opsiyonunun kombinasyonu ile oluşturulan bir stratejidir. Bir strapB. Strip & Strap
Strip, iki satım opsiyonu ve bir alım opsiyonunun kombinasyonu ile oluşturulan bir stratejidir.

Bir strap C. Çanak Çanak (strangle) stratejisi, vadeleri aynı, kullanım fiyatları farklı bir alım ve bir satım opsiyonunun oluşturduğu kombinasyondur.

Bu stratejinin pergelstratejisinden farkı, opsiyonların kullanım fiyatlarının farklı olmasıdır. Çanak stratejisinde, pergel stratejisindeki gibi yatırımcı fiyatlarda değişiklik olmasını beklemekte fakat, bu değişikliğin hangi yönde olacağı konusunda bir beklentisi bulunmamaktadır

D. Kelebek Yayılma

Kelebek yayılma stratejisi (butterfly), boğa yayılma ve ayı yayılma stratejilerine kıyasla daha karmaşık yapıda bir stratejidir.

KAYNAKÇA
Mastering Options Strategies, The Options Institute
of the Chicago Board Options Exchange
Option Trading Strategies, HSBC InvestDirect
Securities (India) Limited
Options Strategies Quick Guide, The Options
Industry Council
Options Strategies, 26 Proven Option Strategies,
Australian Securities Exchange
Türev Piyasalar, Prof. Dr. Nurgül Chambers, Ekim
2009
Opsiyon Sözleşmeleri, Sermaye Piyasasında
Gündem, Gülçe Yumurtacı, Eylül 2012, TSPAKB
Vobjektif, Nisan 2012
The Options Guide,
http://www.theoptionsguide.com/

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.