Swap takas hatları nelerdir?  

Swap hattı, kurda artan oynaklık ile piyasaların gündemine oturdu. Swap hattı nedir ve swap hatları nelerdir konuları yatırımcılar için gelişmeleri izlemek açısından önemli oldu.

Bir swap döviz takas hattı, iki Merkez Bankası arasında para birimlerini değiştirmek için yapılan bir anlaşmadır.

Bu genellikle yurtiçi ticari bankalar için bu sağlamak gerekir çünkü Merkez Bankası bu konularda Merkez Bankası yabancı para likidite elde etmek için izin verir. Örneğin, ABD Federal Rezerv sistemi ile takas hattı, ECB ve euro bölgesindeki tüm ulusal merkez bankalarının (Eurosystem) Federal Rezerv’e sağlanan eşdeğer miktarda euro karşılığında Fed’den ABD doları almasını sağlar. Bu anlaşmalar, merkez bankalarının on yıllardır para politikası araçlarının bir parçası olmuştur.

Neden takas hatlarına ihtiyacımız var?
Takas hatları başlangıçta merkez bankaları tarafından belirli piyasa müdahalelerini finanse etmek için kullanılırken, son yıllarda finansal istikrarı korumak ve piyasa gerginliğinin reel ekonomiyi etkilemesini önlemek için önemli bir araç haline gelmiştir.

Örneğin, ECB tarafından 2007’den bu yana kurulan swap anlaşmaları, yerli bankalara döviz likiditesi sağlamaya yöneliktir. Bir para birimindeki fonlama piyasaları bozulduğunda, bu para birimi dışındaki bankaların, para birimini veren yabancı Merkez Bankasına doğrudan erişimi olmadığından, bu para birimine bağlı varlıklarını finanse etmeleri zorlaşır. Ancak Merkez Bankası yabancı Merkez Bankası ile takas hattına sahipse, Merkez Bankası yabancı rezervlerini kullanmadan bankalarına döviz cinsinden gerekli likiditeyi sağlayabilir.

Swap hattı nedir? Türkiye’nin swap hattındaki durumu nedir? TIKLAYIN!

Lehman Brothers’ın Eylül 2008’de çöküşünden sonraki finansal kriz sırasında, örneğin, finansman piyasaları riske aşırı bir isteksizlik nedeniyle kurudu. Bu koşullar altında euro Bölgesi bankalarının ABD Doları cinsinden varlıklarını finanse etmek için ABD doları elde etmeleri zorlaştı. Bankaların varlıkları aniden satmak zorunda kalması ve böylece aşırı fiyat hareketlerini kışkırtması gibi aksaklıkları önlemek için, ECB ve Federal Rezerv, ECB/Eurosystem’in euro bölgesinde bulunan bankalara ABD doları sağlamasına izin veren bir  döviz swap hattı kurdu.

ECB’NİN hangi Merkez bankalarıyla döviz takas anlaşmaları var?
2011 yılında ECB, İngiltere Merkez Bankası, Kanada Merkez Bankası, Japonya Merkez Bankası, Federal Rezerv ve İsviçre Ulusal Bankası ile birlikte, katılan merkez bankalarının birbirlerinden para kazanmalarını sağlayan bir takas hatları ağı kurdu. Nisan 2020 itibariyle, takas hatları euro Bölgesi bankalarına ABD Doları ve İsviçre Frangı ve İngiltere bankalarına Euro ödünç vermek için kullanılmıştır.

TCMB’nin swap hamlesi TL’yi nasıl etkiledi? TIKLAYINIZ!

Mali krizin ardından ECB, Danimarka ve İsveç Merkez bankalarına euro sağlamak için düzenlemeler ve Letonya, Macaristan ve Polonya Merkez bankalarına euro sağlamak için geçici düzenlemeler de hazırladı.

2013’te ECB, ülkenin artan sistemik önemini ve ticaret ve yatırım ile euro Bölgesi arasındaki hızlı büyümeyi yansıtan Çin ile bir döviz takas anlaşması kurdu. Eurosystem için anlaşma, euro Bölgesi bankalarına, piyasa bozulsa bile Çin renminbi’nin mevcut olmaya devam edeceğine dair güvence vermek için bir likidite geri dönüşü görevi görüyor.

2020’de ECB, Danimarka Merkez Bankası ile takas düzenlemesini yeniden başlattı ve Hırvatistan ve Bulgaristan ile geçici ihtiyati takas hatları kurdu.

Swap hatları nasıl çalışır?

Normal şartlar altında, euro bölgesindeki bir banka, örneğin bir müşteriye ABD doları kredisi sağlamak için ABD dolarına ihtiyaç duyarsa piyasaya döner. Ancak ABD doları fonlama maliyetleri çok yüksekse veya piyasa bozulursa, banka ulusal Merkez Bankasına gidebilir. Bu özel durumda ECB, Federal Rezerv ile yapılan para birimi anlaşması sayesinde dolar alabilir. ECB şu anda bir haftalık vade ile günlük ihaleleri çalışır ve haftalık bazda 84 günlük operasyonlar sunmaktadır. Euro Bölgesi bankaları, önceden tanımlanmış bir faiz oranıyla kaç dolar ödünç almak istediklerini söyleyebilir.

Dolar karşılığında, ECB’YE, değeri mevcut piyasa fiyatları (“Mark to market”) eksi uygun bir kesinti (“saç kesimi”olarak anılacaktır) ile belirlenen yüksek kaliteli teminat sağlamalıdırlar. Bu para anlaşmalarının çoğu esas olarak bir güvenlik ağı olarak hareket eder ve hiç etkinleştirilmemiştir. Yüksek düzeyde operasyonel hazırlık sağlamak için genel politikasına uygun olarak, ECB, gerektiğinde ve gerektiğinde kolayca ve güvenli bir şekilde konuşlandırılabilmelerini sağlamak için para politikası araçlarını ve araçlarını düzenli olarak test eder.

Güncelleme: bu açıklayıcı, konuyla ilgili daha fazla ayrıntı sağlamak için 22 Nisan 2020 tarihinde güncellendi.

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.